Maurice Ravel - de onvergetelijke opnamen

Maurice Ravel
Concert voor piano en orkest in G gr.t. - deel I, "Allegramente"
Arturo Benedetti Michelangeli [piano]
Philharmonia Orchestra o.l.v. Ettore Gracis
EMI / CDC 7493262

Het is 1957 als de Italiaanse meesterpianist Arturo Benedetti Michelangeli in Londen aantreedt bij het Philharmonia Orchestra, voor een opname van Ravels Pianoconcert in G majeur. Met zijn laserscherpe precisie en enorme palet aan klankkleuren is hij een gedroomd solist in dit bonte pianoconcert, een perfecte versmelting tussen Amerikaanse jazz en Frans impressionisme. Michelangeli’s Ravel is zelden geëvenaard.

Maurice Ravel
La valse
Berliner Philharmoniker o.l.v. Pierre Boulez
Deutsche Grammophon / 4470572

In 1920 schrijft Ravel een 'choreografisch gedicht', dansmuziek voor de Parijse ballets russes van Sergei Diaghilev. Het uitgangspunt is de Weense wals, al is die bij Ravel onomkeerbaar getekend door de pijn en gruwelen van de Eerste Wereldoorlog. Het onschuldige vermaak heeft plaatsgemaakt voor bijtend sarcasme. En niemand laat de wals zo overtuigend eindigen in een oorverdovende implosie als Pierre Boulez en de Berliner Philharmoniker, in deze opname uit 1993.

Maurice Ravel
Shéhérazade – nr.1, "Asie"
Régine Crespin [sopraan]
Orchestre de la Suisse Romande o.l.v. Ernest Ansermet
Decca / 460973-2

Iedere sopraan die Ravels exotische liedcyclus Shéhérazade wil uitvoeren, moet zich nog altijd meten aan deze opname uit 1963 met Régine Crespin. De Franse sopraan was hier op de toppen van haar kunnen. De mysterieuze sfeer in Ravels muziek is geïnspireerd door de magie van Duizend-en-één-nacht. Weelderige orkestraties met dromerige, oosterse sferen. De stem van Crespin is in deze opname ongelooflijk kleurrijk en wordt vaak omschreven als op en top sensueel – bijna magisch.

Maurice Ravel
Gaspard de la nuit - deel I, "Ondine"
Ivo Pogorelich [piano]
Deutsche Grammophon / 4133 632

In 1983 nam Kroatische pianist Ivo Pogorelisch Gaspard de la nuit op. Pogorelich staat bekend om zijn eigenzinnige interpretaties, Martha Argerich noemde hem een "genie". Dat eigenzinnige hoor je ook bij deze Gaspard de la nuit, waarin hij echt verhalend speelt. In het eerste deel Ondine hoor je de waternimf smeken bij haar vader. Zij is verliefd geworden op een sterveling, maar haar vader geeft niet toe.

Maurice Ravel
Sonate voor viool en piano in G gr.t., 1927 – compleet
Arthur Grumiaux [viool] & István Hajdú [piano]
Philips / 4541342
Opnamejaar: 1962

In 1923 begon Ravel aan het componeren van zijn vioolsonate, maar hij voltooide het werk pas 5 jaar later. Frans impressionisme en Amerikaanse jazz vloeien samen in dit werk. Het tweede deel “Blues” begint met rustige pizzicato’s maar al snel hoor je dat Ravel lonkt naar het Amerikaans idioom: jazz-akkoorden, glissandi waarin de violist van de ene naar de andere noot glijdt, en jazzy ritmische patronen.

In 1962 namen de Belgische violist Arthur Grumiaux en pianist István Hajdú het werk op. Het spel van Grumiaux en Hajdú is steeds helder en het laatste deel is bijzonder virtuoos.

Maurice Ravel
“Petit Poucet”, “'Laideronnette, impératrice des pagodes” en “Apothéose: le jardin féerique” uit Ma mère l'oye (balletmuziek)

Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Bernard Haitink
Philips / 4387452
Opnamejaar: 1973

Ma Mère l’Oye begon als een werk voor piano 4-handig. Het waren 5 korte pianoduetten, geschreven voor de kinderen van vrienden van Ravel. De 5 delen zijn gebaseerd op 5 sprookjes van Moeder de Gans (van Perrault). In 1911 orkestreerde Ravel zijn suite. Hij schreef er een scenario bij en het was een succesvolle stap naar het ballet. In de jaren ’70 nam Bernard Haitink Ma Mère l’Oye op, waaronder. Elk “sprookje” heeft in deze opname zijn eigen karakter.

Maurice Ravel
Jeux d’eau
Vlado Perlemuter [piano]
Nimbus Records / NI 7713/4
Opnamejaar: 1973

Pianist Vlado Perlemuter werd in 1904 geboren in Litouwen als zoon Pools-Joodse ouders, maar omdat hij vanaf zijn 4e in Parijs woonde, wordt hij beschouwd als Frans pianist. Hij studeerde vanaf zijn 13eaan het Conservatorium van Parijs. Toen Ravel hoorde dat er een jonge pianist was die al zijn pianowerken wilde spelen, kreeg Perlemuter de kans bij Ravel voor te spelen. Het eerste werk dat hij voor Ravel speelde was: Jeux d’Eau. Hij speelde alle werken van Ravel en kwam regelmatig bij de componist over de vloer. En hoewel Perlemuter soms uitstapjes maakte naar muziek van Schumann, Beethoven en Chopin, bleef de muziek van Ravel toch zijn grote liefde.