Sviatoslav Richter - grootmeester op de piano uit de 20e eeuw
- Klassiek
- Sviatoslav Richter - grootmeester op de piano uit de 20e eeuw
Elke week selecteert Podium legendarische Gouden Opnamen die je gehoord móet hebben. Centraal staan grote maestro's, absolute topmusici en cd's die gelden als referentiemateriaal. Van opnames uit lang vervlogen tijden tot de muziek van nu. Deze week een grootmeester van de piano: Sviatoslav Richter. Op 20 maart 2025 is het zijn 110e verjaardag.
Wie: Sviatoslav Teofilovitsj Richter, geboren 20 maart 1915 (Zjytomyr, huidig Oekraïne) en overleden 1 augustus 1997 (Moskou, Rusland).
Wat: Sovjet-pianist die gerekend wordt tot de allergrootsten van de twintigste eeuw.
Waar: Tot 1960 uitsluitend in de Sovjetunie, daarna een internationale carrière.
Weetje: Richter had een zeldzaam goed geheugen, maar ging in zijn laatste jaren toch weer van bladmuziek spelen – om élk detail in de partituur getrouw op te volgen
Maandag 17 maart 2025
Aleksandr Skrjabin
Fantasie voor piano, op.28 in b kl.t.
Sviatoslav Richter [piano]
Philips Classics / 438 627-2
Richter verkende vaak de uithoeken van het pianorepertoire, maar bleef ook altijd trouw aan de componisten van zijn geboortegrond. Sergej Prokofjev bijvoorbeeld, van wie hij meerdere pianosonates in wereldpremière bracht. Ook het werk van laatromantici als Rachmaninoff en Skrjabin stond geregeld op Richters lessenaar. deze adembenemende live-opname van een recital in het Nijmeegse Concertgebouw de Vereniging, in 1992.
Video niet beschikbaar
Sergej Rachmaninov
Concert voor piano en orkest nr.2, op.18 in c kl.t. - deel III, "Allegro scherzando"
Sviatoslav Richter [piano]
Warschau Nationaal Philharmonisch Orkest o.l.v. Stanisław Wisłocki
Philips Classics / 456 952-2
Een ongenadig virtuoos was hij, Sviatoslav Richter. Ongenadig in de zin dat hij élk detail van de componist wilde opvolgen. En dat hoor je terug in zijn uitvoeringen: het is virtuositeit zonder compromis. Geen opsmuk, geen sentimentaliteit, maar vlijmscherp pianospel met brullende loopjes en Richters onmiskenbaar intense klank. Deze opname van Rachmaninoffs Tweede pianoconcert, gemaakt in Warschau in 1959, heeft de tand des tijds dan ook moeiteloos doorstaan.
Woensdag 19 maart 2025
Franz Schubert
Sonate voor piano nr.21, D.960, op.posth. in Bes gr.t. - deel II, "Andante sostenuto"
Sviatoslav Richter [piano]
Olympia / OCD 335
Het blijft een beetje schatgraven in Richters oeuvre. Hij nam ongelooflijk veel op, sommige stukken tientallen keren. Maar niet in elke uitvoering was hij even geïnspireerd. Wanneer alles echter samenkwam, dan had-ie goud in handen. Bijna niemand speelt Schuberts laatste pianosonate zo langzaam als Sviatoslav Richter – maar ook bijna niemand komt in de buurt van Richters verpletterende zeggingskracht in deze muziek. Een plaat die bij pianoliefhebbers een haast mythische status heeft…
Donderdag 20 maart 2025
Antonín Dvořák
Concert voor piano en orkest, op.33 in g kl.t. - deel I, "Allegro agitato"
Sviatoslav Richter [piano]
Bayerisches Staatsorchester o.l.v. Carlos Kleiber
EMI / 5 66895 2
Een van Richters handelsmerken was zijn gigantische repertoire, met ook veel onbekendere werken. Het folkloristische Pianoconcert van Dvořák bijvoorbeeld – veel pianisten halen hun neus ervoor op. De pianopartijen liggen ongelukkig in hand, de solist krijgt weinig ruimte om te schitteren, en het orkest is vaak dominant. Maar Richter weet er iets groots van te maken – niet in de laatste plaats door zijn samenwerking met Carlos Kleiber, die hij beschouwde als de beste dirigent van zijn tijd.
Johannes Brahms
Concert voor piano en orkest nr.2, op.83 in Bes gr.t. - deel I, "Allegro non troppo"
Sviatoslav Richter [piano]
Chicago Symphony Orchestra o.l.v. Erich Leinsdorf
RCA Records / 88843014702
Decennialang was Richters carrière gebonden aan de Sovjetunie. Het zou tot zijn 45ste duren tot hij uitgebreid op tournee ging in het Westen. Zijn debuut in het New Yorkse Carnegie Hall werd legendarisch, maar al een paar dagen éérder maakte hij in Chicago één van zijn meest gevierde opnames. Richters lezing van het Tweede pianoconcert van Johannes Brahms werd een gouden standaard, door zijn rauwe, messcherpe articulatie en zijn volmaakte grip op de architectuur van dit grootse werk.
