Maria Tipo - Lans breken voor Scarlatti en pionieren met Clementi

Wolfgang Amadeus Mozart
Concert voor piano en orkest nr.9, KV.271 in Es gr.t., "Jeunehomme" - deel I, "Allegro"
Maria Tipo [piano]
London Philharmonic Orchestra o.l.v. Riccardo Chailly
Ricordi / CDRCL 27064

Maria Tipo zag de muziek van Mozart als een belangrijk onderdeel van haar vorming. De vele klankkleuren die je in zijn muziek leert onderscheiden, die komen van pas in al het andere repertoire, vond ze. Tipo had een meesterlijke beheersing van die precieze kleurnuances, zelfs in de kleinste pianissimo’s. Haar verfijnde articulatie en lichte toucher leenden zich bovendien perfect voor Mozarts muziek.

Ferruccio Busoni
Chaconne voor piano BV.B24, "Bach BWV.1004"
Maria Tipo [piano]
EMI / CDC 7490662

Als kind kreeg Maria Tipo haar eerste pianolessen van haar moeder, zelf een begaafd pianist die een leerling was van pianist en componist Ferruccio Busoni. Tipo was daarmee stevig geworteld in de Italiaanse pianotraditie. In 1988 wijdde ze een volledig album aan de Bach-transcripties van Busoni, met de beroemde pianoversie van de Vioolchaconne als stralende hoogtepunt.

Domenico Scarlatti
Sonate voor toetsinstrument K.128 in bes kl.t.
Maria Tipo [piano]
EMI / CDC 749 078 2

Haar allereerste plaatopname wijdde Tipo in de jaren vijftig aan de klaviersonates van Domenico Scarlatti. Die waren bij het grote publiek vooral bekend door de opname van Vladimir Horowitz – zodoende werd Tipo ‘de Napolitaanse Horowitz’ genoemd. Ze bewonderde haar Russische collega, maar miste bij hem de Napolitaanse elementen die voor haar zo’n natuurlijk onderdeel van Scarlatti’s muziek vormen: de frasering, de zangerige Napolitaanse volksmuziek, de Spaans-beïnvloedde dansritmes. In 1987 maakte Tipo nóg een Scarlatti-album – eentje voor de eeuwigheid, zo bleek, want deze staat nog altijd aangeschreven als een van de beste Scarlatti-opnamen.

Muzio Clementi
Sonate voor piano, op.25 nr.5 in fis kl.t. - deel II, "Lento e patetico"
Maria Tipo [piano]
EMI / 754766 2

Ludwig van Beethoven
Sonate voor piano nr.21, op.53 in C gr.t., "Waldstein" - deel II, "Adagio molto" + deel III, "Rondo. Allegretto moderato"
Maria Tipo [piano]
EMI Classics / 7478862

Tipo was een vurig voorvechter van het repertoire van Muzio Clementi. Vooral zijn pianosonates ervoer ze als intelligente en spirituele muziek. Muziek met een onmiskenbaar Italiaans karakter, vond ze: zoals de Duitsers trots zijn op Beethoven, zo moest Italië trots zijn op Clementi. Toegegeven: ook de grote Beethoven sloeg Clementi al hoog aan, en zijn pianomuziek is duidelijk beïnvloed door zijn Italiaanse tijdgenoot. Gelukkig voor ons nam Maria Tipo allebei de componisten regelmatig op.

Frédéric Chopin
Ballade voor piano nr.2, op.38 in F gr.t.
Maria Tipo [piano]
Sony / 88843054022

De piano laten zingen, dat kon Maria Tipo als geen ander. Critici roemden haar bijzondere pedaalgebruik en het ongelooflijke legato in haar spel. Klanken mengde ze op een magische manier. Dat hoor je prachtig in haar Chopin-opnames. Naast een bejubelde plaat met Nocturnes nam ze ook de vier Ballades op. Met name de Tweede ballade nam voor Tipo een bijzondere plek in: die speelde ze als 17-jarige bij haar winnende deelname aan het Concours van Genève – met een staande ovatie van de jury tot gevolg.