De unieke stem van mezzosopraan Janet Baker

Jeugd en beginjaren

Janet Baker wordt in 1933 geboren in Yorkshire. In haar jeugd volgt zij geen zang- of andere muzieklessen. Het gezin waarin zij opgroeit, is niet welvarend genoeg. Janet Baker gaat vroegtijdig van school om bij een bank te kunnen werken. Toch komt ze al vroeg in aanraking met muziek. Haar vader zingt in het koor van de politie.

In 1953 zingt Janet Baker voor het eerst zelf in een koor. Dat is met het Leeds Philharmonic Choir. Zij krijgt van één van de andere zangers de contactgegevens van een zangleraar. Eenmaal geproefd van het concertpodium, wil Janet Baker eigenlijk niets naders meer. Ze vraagt overplaatsing aan naar het bankfiliaal in Londen, zodat ze daar ook zangles kan nemen. Ze komt daar in een compleet andere wereld terecht dan in Yorkshire, waar zij opgroeide.

Een paar jaar later wint Janet Baker tweede prijs tijdens de Kathleen Ferrier Competition. Dit opent deuren voor haar. Ze kan de carrière nastreven waarvan zij vaak droomde. In 1956 debuteert zij op het podium van Glyndebourne, waar ze in de jaren daarna vaak optreedt. Zes jaar later krijgt zij een uitnodiging van Peter Pears om Dido te zingen in Dido and Aeneas van Herny Purcell. De uitvoeringen werden een groot succes. En het bracht haar in contact met componist Benjamin Britten. Niet veel later zong zij in Brittens Beggar’s Opera, Albert Herring en Owen Wingrave.

Later zegt zij over haar beginjaren: “Ik werd onder druk gezet om een internationaal operazanger te worden. Enkele Europese theaters boden mij zelfs een carte blanche aan, zodat ik zelf mijn rol kon kiezen.” Ze slaat het aanbod af, want ze was eraan gewend zorgvuldig te studeren en te werken met vertrouwde collega’s. En ze zag wat het jachtig reizen van stad naar stad met de stem van haar collega’s deed. Later treedt zij overigens wel op in het buitenland. In 1967 toert zij bijvoorbeeld met het Concertgebouworkest van Groot Brittannië naar België, Spanje en Schotland.

In 1957 trouwt Janet Baker met James Keith Shelley, die ook haar manager wordt. Het stel krijgt geen kinderen omwille van de carrière van Baker.

Repertoire en opnames

Janet Baker zingt een breed repertoire. Zo geeft zij naast opera’s ook liedrecitals, in oratoria en liedcycli met orkest. In december 1964 neemt zij The Dream of Gerontius op met John Barbirolli. Twintig jaar later doet zij het nog eens, maar dan met Simon Rattle. Janet Baker is ook te horen in de eerste opname van het Kerstoratorium Hodie van Ralph Vaughan Williams onder leiding van David Willcocks.

Afscheid en onderscheidingen

In 1982 zingt Janet Baker voor het laatst in een opera. Daarna is zij nog wel te horen als liedzangeres. In 1989 neemt zij voor goed afscheid van het concertpodium. In 1970 wordt Janet Baker benoemd tot Commander of the Order of the British Empire en een paar jaar later tot Dame Commander. Daarnaast is zij erelid van een aantal organisaties. Na haar afscheid is Baker nog een aantal keer te horen geweest in een gesproken rol. In 2022 is zij onderscheiden met de Lifetime Achievement Award van de International Opera Awards 2022.
Er zijn talloze opnamen van Janet Baker. Van Bach tot Britten en van Mozart tot Mahler. Wij kiezen deze week de mooiste opnamen voor u uit.

Maandag

Franz Schubert
Ständchen D.921, op.posth.135, "Zögernd leise"
Janet Baker [mezzosopraan] & English Chamber Orchestra & koor n.b. o.l.v. Raymond Leppard

Christoph Willibald Gluck
Orfeo ed Euridice ; Akte II - arioso, "Che puro ciel"
Janet Baker [mezzosopraan] & English Chamber Orchestra o.l.v. Raymond Leppard

Dinsdag

Franz Schubert
Auf dem Wasser zu singen
Janet Baker [mezzosopraan] & Geoffrey Parsons

Edward Elgar
Sea pictures (5), op.37 - nr.4, "Where corals lie" + nr.5, "The swimmer"
Janet Baker [mezzosopraan] & London Symphony Orchestra o.l.v. John Barbirolli

Donderdag

Hector Berlioz
Les nuits d'été - nr.1, "Villanelle" + nr.2, "Le spectre de la rose"
Janet Baker [mezzosopraan] & New Philharmonia Orchestra o.l.v. John Barbirolli

Hector Berlioz
La damnation de Faust - Akte IV, aria, "D'amour l'ardente flamme"
Janet Baker [mezzosopraan - Marguerite] & Orchestre de Paris o.l.v. Georges Pretre