Osmo Vänskä: dirigent die zich specialiseerde in Scandinavische muziek

Osmo Vänskä weet als geen ander hoe het is om orkestmusicus te zijn. Hoewel we hem nu kennen als een belangrijk dirigent, begon Vänskä zijn muzikale loopbaan ooit als klarinettist. Ongeveer tien jaar lang was hij in die rol verbonden aan de orkesten in de Finse plaatsen Turku en Helsinki. Ben je benieuwd hoe Vänskä klinkt als klarinettist? Op het label BIS kun je hem als klarinettist beluisteren in de klarinetkwartetten van de Finse componist Bernhard Henrik Crusell.

Helder slaan

Net als de toekomstige chef-dirigent van het Concertgebouworkest: Klaus Mäkelä was Vänskä een leerling van pedagoog Jorma Panula op de Sibeliusacademie in Helsinki. Later bekend geworden dirigenten als Esa-Pekka Salonen en Jukka-Pekka Saraste waren zijn jaargenoten. Muziekjournalist Guido van Oorschot vroeg Panula voor de Volkskrant wat zijn muziekonderwijs precies behelst: "Wat ik onderwijs? Helder slaan. Zodat het orkest je begrijpt."

Vanaf 1985 was Vänskä regelmatig te gast bij het symfonieorkest van het Finse Lahti. In 1988 werd hij de nieuwe chef-dirigentschap van dit ensemble. Een positie die hij twintig jaar bekleedde. Samen met het orkest nam hij voor het label BIS veel werken op. Waaronder de complete orkestmuziek (en alternatieve versies) van werken van Jean Sibelius. Recensenten waren unaniem vol lof over de opnames. Zo schreef een Amerikaanse muziekjournalist: "Wat opvalt is de helderheid die deels wordt bereikt door het uitstekend spel, maar ook door de kleine omvang van het Lahti-orkest. De uitvoeringen zijn fris, intens, intelligent en altijd idiomatisch."

Moderne muziek

Naast Sibelius nam Vänska met hetzelfde orkest en de BBC Scottish Symphony Orchestra ook een cyclus van alle symfonieën van de Deen Carl Nielsen op. Van het orkest van de BBC was Vänska tussen 1996 en 2002 chefdirigent. Ook moderne muziek heeft zijn belangstelling. Zo nam hij werk op van componisten als Kalevi Aho, Einojuhani Rautavaara, Uuno Klami, Tauno Marttinen en Sofia Goebaidoelina.

Het uitvoeren van moderne muziek vindt Vänskä vanzelfsprekend. In de podcast Sterren van de ZaterdagMatinee zei hij daarover tegen Hans Haffmans: "We moeten zorgen dat we niet in een museum terecht komen. We moeten de muziek van onze huidige tijd naar onze volgende generatie brengen. Eigenlijk omarm ik beide werelden."

Beethoven en Mahler

Vanaf 2003 brak een nieuwe periode aan in de carrière van Vänskä. Hij werd chefdirigent van het Minnesota Orchestra in Minneapolis. Met dat orkest legde hij zich onder meer toe op uitvoeringen van symfonieën van Beethoven en Mahler. Concerten die ook weer door het label BIS op cd vastgelegd zijn. Ook in dit repertoire had de dirigent succes. Zo werd de Negende van Beethoven in 2007 genomineerd voor een Grammy Award. Vanaf 2023 werd Vänskä bij het Minnesota Orchestra opgevolgd door Thomas Søndergård.

Vänskä valt regelmatig te beluisteren in de NTR ZaterdagMatinee en staat ook vaak als gastdirigent voor het Radio Filharmonisch Orkest. Vanaf 2020 is de dirigent chef van het Philharmonisch Orkest van Seoel in Zuid-Korea.

Maandag

Jean Sibelius

Symfonie nr.5, op.82 in Es gr.t.
deel II, Andante mosso, quasi allegretto en deel III, Allegro molto - Largamente assai

Lahti Symfonieorkest, Osmo Vänskä

Dinsdag

Jean Sibelius
Karelia Suite - compleet
Raimo Laukka [bariton]
Lahti Symfonieorkest o.l.v. Osmo Vänskä

Woensdag

Jean Sibelius
Oceanidis
Lahti Symfonieorkest o.l.v. Osmo Vänskä

Donderdag

Jean Sibelius
Symfonie nr.2 - deel III, "Vivacissimo - Lento e suave - Largamente" + deel IV, "Finale. Allegro moderato"
Lahti Symfonie Orkest o.l.v. Osmo Vänskä