De korte inhoud van Haydns La fedeltà premiata
- Klassiek
- De korte inhoud van Haydns La fedeltà premiata
Verwarring alom. Wie is wie? En vooral: wat gebeurt er precies in La fedeltà premiata (De beloonde trouw) van Joseph Haydn en zijn tekstschrijver Gianbattista Lorenzi? We zijn in de baai van Cumai; er is een monster dat trouwe gelieven opeet; er zijn nimfen en herders, saters, priesters en gewone burgers die rechtstreeks uit de moderne tijd lijken te stammen. Hier is een synopsis voor La fedeltà premiata.
De rollen:
Fillide/Celia, de geliefde van Fileno - Femke Hulsman, mezzosopraan
Fileno, Fillides geliefde - Salvador Simão, tenor
Amaranta, een ijdele, arrogante dame - Aimee Kearney, sopraan
Graaf Perrucchetto - Wessel Wirken, bariton
Nerina, een nimf / Diana, godin van de jacht - Thalia Cook-Hansen, sopraan
Lindoro, Amaranta's broer - Milan de Korte, tenor
Melibeo, hogepriester, verliefd op Amaranta - Román Bordón, basbariton
Orkest van de Achttiende Eeuw o.l.v. Benjamin Wenzelberg
Ouverture
Elk jaar moeten twee trouwe gelieven worden geofferd aan een zeemonster, totdat een held besluit zich op te offeren en zijn leven te geven voor de goede zaak. Tot die tijd is er elk jaar een jacht op trouwe koppels. Die jacht horen we in de muziek, die Haydn later zou gebruiken als het laatste deel in zijn 73e symfonie La chasse (De jacht).

foto: AI
Eerste bedrijf
Het koor zingt de lof van de godin Diana. De arrogante Amaranta bezoekt de tempel van Diana en leest een inscriptie op een altaar: elk jaar moeten twee trouwe gelieven worden geofferd aan een zeemonster totdat een held zichzelf voor de gemeenschap opoffert. De onbetrouwbare hogepriester Melibeo bepaalt intussen wie verliefd mag worden op wie. Hijzelf is overigens gevrijwaard van de offerplicht: hij ziet daarom een toekomst met Amaranta wel zitten. Haar broer Lindoro was verliefd op de nimf Nerina, maar is nu vol van de herderin Celia, en hij wordt daarin beschermd door Melibeo.
Amaranta is van plan Melibeo's avances te accepteren, maar dan valt graaf Perrucchetto (letterlijk 'pruikenmaker') de tempel binnen. Hij beweert dat hij wordt achtervolgd door dieven. Amaranta ziet in Perrucchetto een ingang naar de adelstand en laat zich door hem verleiden. Melibeo is direct jaloers.
In een tuin treurt de herder Fileno: hij meent dat zijn geliefde Fillide dood is. Ze loopt door de opera rond onder de valse naam Celia, maar Fileno heeft die connectie nog niet gelegd. Nerina, die ook niet weet dat Celia en Fillide dezelfde zijn, troost Fileno door over haar eigen liefdesproblemen te vertellen.
In een mooie vallei met een kabbelende beek hoedt Celia haar schapen. Ze valt in slaap en als ze ontwaakt, is Fileno plotseling bij haar. Omdat ze ziet dat Lindoro en Melibeo haar bespieden, moet ze haar liefde voor hem verbergen, anders is ze een kandidate voor het offer. Fileno, die haar nu herkent, voelt zich bedrogen. Graaf Perrucchetto flirt met de nimf Nerina, tot grote woede van Amaranta.
We verplaatsen ons naar een atrium. Hogepriester Melibeo zegt tegen Celia dat ze zal moeten trouwen met Lindoro, of anders samen met Fileno zal worden geofferd aan het zeemonster. Celia, wanhopig, probeert de hulp in te roepen van Nerina. Celia voelt zich verplicht het huwelijksaanzoek van Lindoro aan te nemen, maar de onderhandelingen daarover worden onderbroken door Nerina, die onverwacht binnenvalt, achtervolgd door boze saters. Tot schrik van allen wordt Celia door een van de saters ontvoerd.
Tweede bedrijf
We zijn terug in de buitenlucht. Melibeo wil Celia aan Perrucchetto koppelen, want dan is Amaranta vrij voor hem. Hij haalt Nerina over om Fileno voor zich te winnen. Dat lukt, want Fileno wil Celia een lesje leren door haar jaloers te maken.
Hier hield DNOA zijn pauze.
Tweede bedrijf (vervolg)
Er wordt een jachtlied gezongen: we zijn in de bergen. Iedereen is op zoek naar een offerdier voor de godin Diana. Amaranta wordt achterna gezeten door een wild zwijn. Perrucchetto houdt zich schuil in een boom. Fileno doodt het dier, maar graaf Perrucchetto eist de overwinning over het dier op: hij zingt het dier spottend toe, totdat hij ontdekt dat het dier niet helemaal buiten westen is.
We krijgen nu twee uitgebreide en bloedserieuze soloscènes. In een grot dwaalt Fileno: hij is zo somber dat hij zijn leven wil beëindigen. Met een pijl wil hij over zijn uitsnijden in een boomstam, maar zijn pijl breekt. Celia vindt het bericht en de gebroken pijl en voelt nu zelf een doodsverlangen.
Nerina en Melibeo naderen de grot. Melibeo is jaloers vanwege de liefdesverklaringen die Amaranta en Perrucchetto hebben uitgewisseld. Melibeo stuurt Perrucchetto de grot in waar Celia zich schuilhoudt. Vervolgens laat hij het tweetal door zijn mannen uit de grot slepen. Hij wijst ze aan als het trouwe liefdespaar dat geofferd kan worden aan het monster.
De voorstelling van DNOA gaat direct door naar het derde bedrijf.
Derde bedrijf
Een hal. Celia, gekleed in een witte jurk vanwege het offer, probeert Fileno te overtuigen van haar onschuld, maar hij blijft beledigd en weerbarstig. De twee verlaten elkaar. Graaf Perrucchetto, ook in het wit, en Melibeo verschijnen voor de offerplechtigheid.
Als het offer plaats gaat vinden, verklaart Fileno plotseling dat hij zichzelf zal opofferen aan het zeemonster. Dat heeft hij liever dan dat Celia ook nog eens zou moeten sterven. De godin Diana is ontroerd: ze verschijnt om hem te redden (En levert in de DNOA-voorstelling een anti-oorlogsboodschap af in het Engels.) Ze brengt Celia en Fileno bij elkaar; en ook Nerina en Lindoro en tenslotte graaf Perrucchetto en Amaranta. Melibeo is haar slachtoffer, omdat hij de gebeurtenissen naar zijn hand heeft gezet ten koste van de anderen.