Museumtip: hier herleef je de grootste ontvangst van de 18e eeuw

Blijde inkomsten

Vijf dagen lang werd Willem de Vijfde uitgenodigd bij het stadsbestuur in Amsterdam. Daar werd hij groots onthaald. Het was in die tijd een traditie van blijde inkomsten, vertelt Pantjes.

Hiermee wordt bedoeld dat een hooggeplaatst persoon of een buitenlandse gast groots werd ontvangen in een stad. "Het is een traditie die teruggaat naar de Middeleeuwen", vertelt Pantjes. "Dan wordt de stad opgetuigd en is het voor de hele stad te beleven. Daar zit ook vaak een politieke dimensie aan", vertelt ze. Dat was hier ook het geval, want de prins en de stad hadden elkaar hard nodig.

Machtigste man en machtigste stad

Willem de Vijfde was in 1768 de machtigste man van het land, maar als twintigjarige moest hij zich nog flink bewijzen. Hij probeerde voet aan de grond te krijgen in Amsterdam, want die stad leverde als centrum van de handel veel van de staatsinkomsten. Amsterdam was op dat moment de machtigste stad in de republiek en had Willem de Vijfde juist weer nodig om te zorgen voor een gunstig handelsklimaat: voor vrede op zowel land als op zee. De republiek moest zich in die tijd namelijk staande houden tussen Engeland en Frankrijk, maar dat viel niet mee. Willem de Vijfde was bevelhebber van het leger en de scheepsvloot en opperbewindhebber van de VOC en WIC. Dus dat was een belangrijke positie, vertelt Pantjes.

Alles uit de kast

Amsterdam haalde dan ook echt alles uit de kast voor de komst van Willem de vijfde. "En dat is echt opvallend", vertelt Pantjes. "Zo hadden ze een galabal in de burgerzaal en rijtours, een heel weekprogramma eigenlijk."

In de tentoonstelling wordt duidelijk hoe dat spektakel eruit zag. "Veelal in de ruimtes waar het plaatsvond", vertelt Pantjes. "Daarnaast onderzoeken we ook wat er achter dat spektakel kon zitten."

Tentoonstelling

“We proberen zo dichtmogelijk bij de ontvangst te blijven en dat is wel heel mooi gelukt denk ik.” Er wordt in de tentoonstelling veel van de koninklijke verzamelingen getoond, zoals portretten en het kostuum van Willem de Vijfde, vertelt Pantjes. "Mijn persoonlijke favoriet is een beschilderd boekje dat de prins in de synagoge in Amsterdam ontving. Het is van zijde gemaakt, ook de pagina’s, Heel prachtig!"

Een zetel van macht, maar toch bescheiden

Daarnaast zijn ook de stoelen te zien die speciaal voor de prins en prinses gemaakt waren voor die dag. "De stoelen hebben we teruggezet op de plek waar ze toen ook stonden, 255 jaar geleden." Dat is volgens Pantjes heel bijzonder omdat we niet moeten onderschatten hoe belangrijk een stoel in die tijd was. "Een zetel van macht", zegt ze. "Maar ik vind ze toch wel bescheiden." Het zijn houten stoelen, verguld, bekleed met groen fluweel en met een voetenbankje. "Maar het is geen uitbundige troon. Misschien is dat toch ook wel weer heel Nederlands, heel nuchter."

De tentoonstelling 'De Prins en de Stad' is tot 17 september te bewonderen.

Meer informatie