Topstukken: Mendelssohns A midsummer night's dream

Wanneer componeerde Mendelssohn A midsummer night's dream?

Mendelssohn was nog maar 17 jaar toen hij Shakespeares toneelstuk leerde kennen. Geïnspireerd componeerde hij een concertouverture voor orkest waarin de magische zomerdroom van de Engelse schrijver is verklankt. Er wordt zelfs gezegd dat Mendelssohn de eerste akkoorden opschreef nadat hij een avondbries had horen ruisen door de bomen in de tuin.

Later, toen de componist 36 was, schreef hij nog meer muziek voor een specifieke productie van het toneelstuk. Deze latere muziek vormt samen met de concertouverture zijn beroemde A midsummer night’s dream. De vroege ouverture onderstreepte Mendelssohns reputatie als wonderkind. De bekende negentiende-eeuwse muziekcriticus George Grove beschreef het stuk als "het grootste wonder van vroegrijpheid dat de wereld ooit heeft gehoord."

Waar gaat A midsummer night's dream over?

Shakespeares komische toneelstuk speelt zich af in een fictief bos. Rond de bruiloft van Theseus en Hippolyta lopen verschillende verhaallijnen waarin de grens tussen droom en werkelijkheid vervaagt. Vier geliefden raken verwikkeld in een klucht door toedoen van de ondeugende fee Puck. Hij betovert de personages zo, dat ze verliefd raken op de eerste die ze zien zodra ze hun ogen open doen na een slaap - met alle verwarrende gevolgen van dien.

In een andere verhaallijn willen zes amateuracteurs een toneelstuk opvoeren op de bruiloft van Theseus en Hippolyta. Ook daar bemoeit Puck zich er weer mee: hij verandert het hoofd van één acteur in dat van een ezel. En dan is het hek van de dam. Een van de betoverde geliefden ziet de ezel-acteur en wordt verliefd. Uiteindelijk maakt Puck zijn streken ongedaan. De acteur krijgt zijn eigen hoofd terug en de geliefden worden na een slaap in een midzomernacht wakker in de veronderstelling dat alles maar een droom is geweest.

Hoe verklankt Mendelssohn A midsummer night's dream?

Al deze magische gebeurtenissen hebben een muzikale plaats in Mendelssohns A midsummer night’s dream. De mysterieuze en springerige strijkersnoten aan het begin van de ouverture roepen het beeld op van het magische bos vol levendige feeën. Later wordt de muziek boers en klinken er plotseling grote toonsprongen: Mendelssohn geeft de acteur met het ezelhoofd een muzikale 'i-a.'

Het bekendste deel uit A midsummer night’s dream, de Bruiloftsmars, heeft natuurlijk alles te maken met de bruiloft van Theseus en Hippolyta – en is trouwens regelmatig op bruiloften te horen. Het meest zomerse deel uit Mendelssohns muziekstuk is misschien wel de Nocturne. De lyrische hoornsolo die het stuk opent verwijst naar de geliefden. En het is ook niet moeilijk om bij het horen van de warme strijkersmelodieën te denken aan hoe zij in slaap worden getoverd in de warme midzomernacht.

Shakespeare en muziek

Mendelssohn geeft Shakespeares teksten ook een plaats in A midsummer night's dream. In delen met zang gebruikt de componist onder andere de gedichten Ye spotted snakes en Over hill, over dale. Op dat laatste gedicht heeft de Britse componist Ralph Vaughan Williams in 1951 een koorwerk gecomponeerd. En aan het einde van de zeventiende eeuw baseerde zijn collega en landgenoot Henry Purcell zijn opera The Fairy-Queen op A midsummer night’s dream. Shakspeares zomerse droomtoneelstuk heeft duidelijk veel muzikale inspiratie opgeleverd.

Home Topstukken