Podium

De mooiste opnamen van werken van Rachmaninov (en van Rachmaninov zelf)

foto: Wikimedia Commonsfoto: Wikimedia Commons

Klassiek
De mooiste opnamen van werken van Rachmaninov (en van Rachmaninov zelf)

Op 28 maart is het 80 jaar geleden dat Sergej Rachmaninov stierf, op 1 april is het 150 jaar geleden dat hij werd geboren. Twee data in één week: dat is voor Podium reden om de mooiste opnames van werken van Rachmaninov te draaien. Er bestaan ook nog opnames van Rachmaninov zelf, dus we laten hem ook als pianist horen!

Jeugd en vroege carrière

Sergej Rachmaninov werd in 1873 geboren in Rusland. Zijn muzikaal talent kwam al snel bovendrijven. Toen hij 12 was, kreeg hij les van een docent, die hem voorbereidde op het conservatorium. Daar werd hij 4 jaar later aangenomen. Tsjaikovski zou gezegd hebben: "Ik voorspel hem een grote toekomst."

Rachmaninov studeerde piano bij Aleksandr Ziloti en compositie bij Anton Arensky. Alexander Skrjabin was zijn medestudent. Al tijdens zijn conservatoriumstudie schreef hij zijn eerste pianoconcert, waarvan hij zelf de première speelde. Hij was een goede student, want hij studeerde een jaar eerder af dan de meeste studenten. Hij componeerde in het jaar van afstuderen zijn Morceau de Fantasie opus 3, die hij opdroeg aan zijn leraar Arensky. Hij had zijn leven lang bewondering voor Tsjaikovski. In het Eerste pianotrio van Rachmaninov is duidelijk de invloed van Tsjaikovski te horen. Toen Tsjaikovski overleed, droeg Rachmaninov zijn Tweede pianotrio aan hem op.

In 1897 ging de Eerste symfonie van Rachmaninov in première en die werd niet goed ontvangen. Vermoedelijk was dirigent Alexander Glazoenov dronken tijdens de première. Rachmaninov raakte in een depressie, gevolgd door een writersblock van drie jaar. Hij kwam onder behandeling van een neuropsycholoog en hypnotherapeut, die hem er weer bovenop hielp. Als dank droeg Rachmaninov zijn Tweede pianoconcert op aan zijn arts. Dit stuk werd wel positief ontvangen en is nog steeds één van de topstukken van Rachmaninov.

Revolutie

In 1902 trouwde Rachmaninov in het geheim met een volle nicht. Van de kerk mochten neef en nicht niet met elkaar trouwen. Het werd een gelukkig huwelijk en er werden twee dochters geboren. In 1906 woonde het gezin een aantal jaar in Dresden. Daar componeerde hij zijn Tweede symfonie. In 1909 maakte Rachmaninov zijn eerste reis naar de Verenigde Staten. Toen in 1917 de Russische Revolutie uitbrak, trok hij met zijn gezin naar Helsinki. In 1934 vestigde Rachmaninov zich definitief in Verenigde Staten. Hij zou nooit meer terug komen in Rusland.

Lees ook

Wie was Sergej Rachmaninov?

Pianist

Rachmaninov bleef zijn leven lang actief als concertpianist en componist. Bovendien dirigeerde hij met enige regelmaat. Van Rachmaninov zijn veel opnames bewaard gebleven. Zo zijn er opnames van al zijn pianoconcerten en van een aantal pianowerken. Daarnaast zijn er ook opnames waarop hij te horen is in pianowerken van Chopin. Hij trad niet alleen op als solist, maar ook als kamermusicus. Zo gaf hij bijvoorbeeld een recital met violist Fritz Kreisler. Het verhaal gaat dat Kreisler niet meer wist waar hij was en zachtjes fluisterde: "Waar zijn we?", waarop Rachmaninov antwoordde: "In Carnegie Hall." Ook van de combinatie Kreisler-Rachmaninov zijn opnames bewaard gebleven.

Laatste jaren

De laatste compositie die Rachmaninov maakte, is Symfonische dansen op.45. Hij maakte een versie voor twee pianos en een versie voor symfonieorkest. In het stuk verwerkte hij fragmenten uit eerdere werken. Zo zit er een citaat in uit zijn Eerste Symfonie en zijn Vespers. In 1943 maakte Rachmaninov zijn laatste tournee als pianist. Als of hij een vooruitziende blik had, speelde hij daar de Marche Funèbre van Frédéric Chopin. Hij stierf een paar dagen voor zijn 70e verjaardag.