De Gouden jaren van Leonard Bernstein

Jeugd

Leonard Bernstein werd op 25 augustus 1918 geboren in Lawrence, Massachusetts in de Verenigde Staten. Zijn Joodse ouders waren naar de Verenigde Staten gevlucht. Zijn grootmoeder stond erop dat zijn eerste naam Louis zou zijn. Maar toen Bernstein 18 jaar was, veranderde hij zijn naam officieel in Leonard. Dat was kort na de dood van zijn grootmoeder. Toen Leonard Bernstein 10 was, kwam er een piano in huis. Hij leerde zichzelf spelen en hij kreeg niet veel later ook pianoles. In zijn tienerjaren ging hij vaak met zijn vader naar concerten van bijvoorbeeld the Boston Pops Orchestra. Later studeerde Bernstein aan Harvard University en aan het Curtis Institute of Music.

Debuut

Leonard Bernstein speelde na zijn studie veel piano en begeleidde verschillende dansgezelschappen. In 1943 maakte hij zijn debuut als dirigent bij de New York Philharmonic Orchestra. Hij werd op het laatste moment gevraagd in te vallen voor de zieke dirigent Bruno Walter. Het programma was uitdagend, maar werd onveranderd gespeeld. De kranten waren enthousiast en van het ene op het andere moment was Leonard Bernstein een bekendheid. Hij werd bij steeds meer orkesten gevraagd te dirigeren. Naast dirigeren, componeert Bernstein ook. In januari 1944 gaat zijn eerste symfonie in première. Hij dirigeert zelf the Pittsburgh Symphony Orchestra. Bernstein dirigeert niet alleen in Amerika, maar wordt ook in Europa gevraagd te dirigeren. In 1946 dirigeert hij de Europese première van zijn ballet Fancy Free met het ballet van het Royal Opera House. Een jaar later is hij te gast bij het Philharmonisch Orkest van Israël.

Componist

De carrière van Bernstein groeit niet alleen als dirigent, maar ook als componist. In de jaren ’50 schrijft hij veel werken voor Broadway. Eén van de stukken die hij in die jaren schrijft is Candide. Een operetteachtige musical. Het werk ging in 1956 in première op Broadway. Tegelijkertijd componeert Bernstein de muziek voor de musical West Side Story – een moderne versie van Romeo en Julia die zich afspeelt in de achterstandswijken van New York. In deze musical mixt Bernstein allerlei muziekstijlen. Het is een baanbrekend werk. Het succes is zo groot, dat er ook een film van wordt gemaakt. Naast al deze werken voor theater, componeert Bernstein ook meer klassieke muziek. Een voorbeeld is de Serenade after Plato’s symposium voor solo-viool, strijkorkest en slagwerk.

Dirigent

In 1957 wordt Leonard Bernstein chef-dirigent en artistiek leider van het New York Philharmonic Orchestra. Eerst deelt hij die post met Dimitri Mitropoulos. Een jaar later was hij alleen in die functie, die hij tot 1969 zou aanhouden. Naast de New York Philharmonic dirigeert Bernstein ook veel orkesten wereldwijd, waaronder het Concertgebouworkest en the Philharmonia Orchestra. Als hij in 1969 zijn functie als chef-dirigent neerlegt, wordt hij benoemd tot Laureate Conductor. Hij blijft het orkest dus dirigeren en hij blijft ook opnames met het orkest maken.

Leonard Bernstein laat ook kinderen kennis maken met klassieke muziek. Niet alleen in de zaal, maar ook op televisie. De uitzendingen van Young People’s Concerts met de New York Philharmonic staan bij veel mensen in het geheugen gegrift. Bernstein spreekt op een heel bevlogen, aanstekelijke manier over muziek.

Persoonlijk

In 1951 trouwde Leonard Bernstein met actrice Felicia Montealegre. Zij kregen 3 kinderen. Gedurende zijn leven had Bernstein affaires met zowel mannen als vrouwen. Dat maakte de relatie met zijn vrouw complex, maar niet onmogelijk. Het paar leefde een jaar gescheiden, maar toen bij Felicia longkanker werd geconstateerd, trok Leonard Bernstein weer bij haar in. In oktober 1990 kondigde Bernstein zijn pensioen aan. Een paar dagen later stierf hij.

Maandag

Leonard Bernstein
Songfest - nr.4, “To what you said”
Donald Gramm [bariton] & National Symphony Orchestra of Washington D.C. o.l.v. Leonard Bernstein

Joseph Haydn
Symfonie nr.87 in A gr.t. - deel I, "Vivace"
New York Philharmonic Orchestra o.l.v. Leonard Bernstein

Dinsdag 29 augustus

George Gershwin
Rhapsody in Blue
Leonard Bernstein [piano] & Los Angeles Philharmonic Orchestra o.l.v. Leonard Bernstein