Brucknertraditie bij Koninklijk Concertgebouworkest
- Klassiek
- Brucknertraditie bij Koninklijk Concertgebouworkest
In 2024 is het 200 jaar geleden dat Anton Bruckner werd geboren. Dat is voor het Koninklijk Concertgebouworkest aanleiding om de negen symfonieën van Bruckner als cyclus te spelen. Uniek, want nog niet eerder in de geschiedenis speelde het orkest een complete Brucknercyclus. De symfonieën worden verspreid over twee seizoenen gespeeld. Daarvoor worden negen topdirigenten aangetrokken: Iván Fischer, Myung-whun Chung, Klaus Mäkelä, Christian Thielemann, Andrew Manze, Daniel Harding, Vladimir Jurowski, Simone Young en Riccardo Chailly.
Het begin
De relatie van het Concertgebouworkest met Bruckner gaat terug naar 1892. Toen stond voor het eerst een symfonie van Bruckner op het programma. Dat was de Derde symfonie, onder leiding van Willem Kes, de eerste chef-dirigent van het Concertgebouworkest. Daarna stonden de symfonieën van Bruckner regelmatig op het programma. Willem Mengelberg dirigeerde tijdens zijn periode als chef-dirigent bijna alle symfonieën van Bruckner. Alleen de Vijfde dirigeerde hij niet. Na de Tweede Wereldoorlog werd Eduard van Beinum chef-dirigent van het Concertgebouworkest. Hij dirigeerde voor, tijdens en na de oorlog bijna 150 concerten waar een symfonie van Bruckner geprogrammeerd stond. Maar ook hij dirigeerde niet alle symfonieën.
Haitink en Chailly
De eerste en enige dirigent die alle symfonieën van Bruckner dirigeerde was Bernard Haitink. In 1957 dirigeerde hij zijn eerste concert waar Bruckner op het programma stond. Hij maakte van het Concertgebouworkest een echt Bruckner-orkest. In de jaren '60 en '70 dirigeerde hij bijna elk jaar één of meer symfonieën van Bruckner.
Ook Riccardo Chailly zette de Brucknertraditie bij het Concertgebouworkest voort. Meteen in zijn eerste jaar als chef (1988) dirigeerde hij de Derde en Vierde symfonie. Daarna dirigeerde hij alle symfonieën, behalve de "nulde".
De Statistieken
Podium zet de statistieken over Bruckner en het Koninklijk Concertgebouw per symfonie even op een rijtje (d.d. 27 maart 2023):
Bruckner "0"
- Eerste concert: 30 september 1934 o.l.v. Eduard van Beinum
- Laatste concert: 16 december 2005 o.l.v. Ivan Fischer
- Totaal aantal concerten: 13
Bruckner 1
- Eerste concert: 23 januari 1919 o.l.v. Willem Mengelberg
- Laatste concert: 19 maart 2017 o.l.v. Michal Nestrerowicz
- Totaal aantal concerten: 17
Bruckner 2
- Eerste concert: 9 januari 1913 o.l.v. Willem Mengelberg
- Laatste concert: 2 februari 1992 o.l.v. Ricardo Chailly
- Totaal aantal concerten: 28
Bruckner 3
- Eerste concert: 13 oktober 1892 o.l.v. Willem Kes
- Laatste concert: 23 september 2018 o.l.v. Michael Sanderling
- Totaal aantal concerten: 106
Bruckner 4
- Eerste concert: 11 november 1897 o.l.v. Willem Mengelberg
- Laatste concert: 23 januari 2017 o.l.v. Daniele Gatti
- Totaal aantal concerten: 112
Bruckner 5
- Eerste concert: 21 november 1918 o.l.v. Evert Cornelis
- Laatste concert: 30 augustus 2015 o.l.v. Daniel Harding
- Totaal aantal concerten: 102
Bruckner 6
- Eerste concert: 4 december 1930 o.l.v. Willem Mengelberg
- Laatste concert: 1 april 2022 o.l.v. Myung-Whun Chung
- Totaal aantal concerten: 55
Bruckner 7 (inclusief versie Nowak)
- Eerste concert: 6 januari 1910 o.l.v. Gustav Kogel
- Laatste concert: 26 september 2021 o.l.v. Daniel Harding
- Totaal aantal concerten: 168
Bruckner 8
- Eerste concert: 2 oktober 1920 o.l.v. Hermann Abendroth
- Laatste concert: 6 mei 2018 o.l.v. Jaap van Zweden
- Totaal aantal concerten: 112
Bruckner 9
- Eerste concert: 24 september 1908 o.l.v. Willem Mengelberg
- Laatste concert: 16 december 2020 o.l.v. Valery Gergiev
- Totaal aantal concerten: 119
Beluister hier het gesprek dat Hans Haffmans had met Laurens Woudenberg over de hoorn in de symfonieën van Bruckner.
Laurens Woudenberg over Bruckner
Lees ook
Componist - Anton Bruckner
