Openingsconcert 11 september 2021: titelrol voor Lianna Haroutounian

Liefde voor de moordenaar

Na Andrea Chénier is Fedora Umberto Giordano’s tweede romantisch-veristische opera. Niet zo bekend gebleven, mogelijk vanwege een iets minder bedreven librettist, maar een uiterst levendig stuk is het wel. Fedora is allereerst een spannend detectiveverhaal, met al in de eerste akte het lijk van de man die de titelheldin een dag later zou huwen. De toeschouwer vermoedt al ‘whodunnit’, de hoofdspelers weten het lange tijd niet. Maar er ontstaat ook een onmogelijke romance tussen deze vrouw en de moordenaar. De hele geschiedenis speelt zich af tegen een (historische) achtergrond in Sint-Petersburg in 1881, waar de politie wel heel gemakkelijk in iedere moord een aanslag van internationale ‘nihilisten’ of geheim agenten vreest.

Levendig drama

De Italiaanse componist en zijn librettist Arturo Collauti grepen eind negentiende eeuw terug op een toneelstuk van de Fransman Victorien Sardou, wiens La Tosca in dezelfde tijd ook Giacomo Puccini zou inspireren. Als achttienjarige student had Giordano al geprobeerd toestemming te krijgen om Sardous toneelstuk tot een opera te bewerken, maar pas na het succes van Andrea Chénier, een kleine tien jaar later, verkreeg hij de rechten. Het resultaat was een jaar of twintig uiterst succesvol, maar gaandeweg ging het publiek detectiveverhalen meer met het nieuwe genre film associëren en verdween de opera helaas naar de achtergrond.

Giordano schakelt snel tussen veel verschillende stijlregisters: parlando, lyriek en het voor verismo typerende parlar forte, wat de conversaties een heel natuurlijke, ‘realistisch’ te noemen flow geeft. Bijzonder, en tegelijkertijd typerend voor Giordano’s dramaturgie, is de geraffineerde wijze waarop de oppervlakkige bezigheden van de verveelde ‘beau monde’ een wrang contrast vormen met de intense, op het scherp van de snede bevochten liefdesperikelen van Fedora en graaf Loris Ipanov. Bijzonder is ook de couleur locale, met een verhaal dat zich twee akten lang afspeelt in Sint-Petersburg, en daarna in Zwitserland; en er zijn leuke bijrollen voor een (niet zingende) Poolse pianist – de ‘artistieke erfgenaam van Chopin’ – en de flirterige Olga. In de tweede akte kunnen Fedora en Loris eindelijk alleen zijn en hun passie de vrije loop laten. Dat liefdesduet is ontegenzeggelijk het hart van de opera.

Opera voor grote zangers

Giordano had bij de première de beschikking over niet de minste zangers. Gemma Bellincioni (bekend van de première van Mascagni’s Cavelleria rusticana) kreeg als Fedora tegenspel van de nog jonge Enrico Caruso als Loris. Onze casting consultant Christian Carlstedt over de bezetting: “Voor Fedora heb je een krachtige sopraan nodig. Lianna Haroutounian wilde gelukkig haar repertoire uitbreiden met deze zelden gezongen rol.” En als haar tegenspeler graaf Loris koos hij voor de Italiaanse tenor Luciano Ganci.

Operakenner en Matineeliefhebber Basia Jaworski bracht een jaar geleden een paar bijzondere opnamen bijeen op haar website.

Ook de Gentse operaliefhebber Gilbert Antheunis bewondert Giordano’s Fedora, blijkt hier.

Klik hier voor kaarten

NTR ZaterdagMatinee 11 september 2021, 14.15 uur

Concertgebouw Amsterdam | boventiteling in de zaal

live op NPO Radio 4

Radio Filharmonisch Orkest
Groot Omroepkoor
Giampaolo Bisanti dirigent
Klaas-Jan de Groot koordirigent

Lianna Haroutounian sopraan (Fedora)
Luciano Ganci tenor (Loris Ipanov)
Valentina Mastrangelo sopraan (Olga Sukarev)
Franco Vassallo bariton (De Siriex)
Marcel Beekman tenor (Rouvel)
Linard Vrielink tenor (Désire)
Jasper Leever bas (Gretch)
Frederik Bergman bariton (Cirillo)
Martijn Sanders bariton (Borov)
Esther Kuiper mezzosopraan (Dimitri)
Wiebe-Pier Cnossen bariton (Lorek)
Tibbe Alkemade jongensalt (Un piccolo savoiardo)
Georgi Sztojanov tenor Groot Omroepkoor (Sergio)
Lars Terray bariton Groot Omroepkoor (Nicola / Michele)

Giordano Fedora