Muziek in een Notendop #3: Majeur en Mineur

Het Vioolconcert in E mineur of het Pianoconcert in A majeur. Het zijn titels die regelmatig op NPO Klassiek voorbij komen. Maar wat betekenen de termen majeur en mineur eigenlijk? Wat is het verschil? Sander legt het op geheel eigen wijze uit.

Wat zijn majeur en mineur?

Misschien heb je wel eens van Thalia en Melpomene gehoord. Ze komen voor in de Griekse tragedie en komedie. Thalia is van de komedie en Melpomene is van de tragedie. Je kan ze kennen van die maskers: een blij gezichtje en een droevig gezichtje. Majeur en mineur. Als je in majeur bent is de stemming opperbest. Het is opgetogenheid, blijdschap, zonneschijn, openheid. Als in mineur bent dan ben je verdrietig. Dan ben je klein, somber, ingetogen.

Deze termen hebben ook met muziek te maken. Majeur betekent de grotere. En mineur de kleinere. Je hoort vast wel eens op NPO Klassiek: "Dit was het Vioolconcert van Mendelssohn in E kleine terts". Die kleine terts slaat op een interval, een mineur interval (bijvoorbeeld de noten c-es). Een interval is een afstand tussen twee tonen. De grote terts is een net iets groter interval (bijvoorbeeld c-e). Je hoort direct het verschil in karakter.

Al is het ook niet overal in de westerse muziek zo dat majeur blij en mineur droevig is. Neem bijvoorbeeld de Missa Criolla van Ramirez. Dat is een hele opgetogen Zuid-Amerikaanse mis in mineur. Of het Vioolconcert van Hurlebusch in A klein. Kleine terts: mineur. Het is hele vrolijke muziek; heel zonnig en fris. Tears in heaven van Eric Clapton: een aangrijpend liedje met een droevige tekst. Maar de muziek staat in majeur.

Kennen we de tune van het programma Netwerk nog met Aart Zeeman? Mineur: serieus, sober, statig. Alsof het wil zeggen: het wereldtoneel, dat is geen pretje. Maar gelukkig komt daarna Tussen kunst en kitsch. Dat is weer lekker luchtig. Majeur: vrolijk.

Muziek uit deze aflevering:

Beluister via Spotify de muziek uit alle afleveringen van Muziek in een Notendop.

Home Muziek in een Notendop