Amadeus - Oscarwinnende film over Mozart

Wolfgang Amadeus Mozart
Le nozze di Figaro KV.492 - Akte I, "Non più andrai"
Lorenzo Regazzo [Figaro – bas]
Concerto Köln o.l.v. René Jacobs
Harmonia Mundi / HMC 901818.20

In de film onthaald keizer Josef II Mozart met een mars, die hofcomponist Antonio Salieri voor hem heeft gecomponeerd. Maar Mozart vindt dat het mooier kan, en gaat ermee aan de haal achter het klavecimbel. Over elke noot is nagedacht in de film, want Mozart komt uit op een melodie uit de aria Non più andrai uit Le nozze di figaro. In de Gouden Opnamen de uitvoering die in 2004 een Grammy Award voor beste opera-opname won.

Wolfgang Amadeus Mozart
Serenade voor blazers KV.361 (370a) in Bes gr.t., "Gran partita" - III. Adagio
Nederlands Blazers Ensemble
NBECD017
Live-opname uit 2005 in de Waalse Kerk in Amsterdam

De film introduceerde de muziek én het karakter van Mozart bij het grote publiek. De muziek komt prachtig tot zijn recht in de scène waar Antonio Salieri de partituur van de Gran Partita van Mozart ziet liggen. Salieri hoort de muziek in zijn hoofd en wat volgt is een adembenemende beschrijving van Mozarts noten. Totdat Mozart de partituur weg graait en Salieri zich in jaloezie afvraagt waarom God zo’n obsceen kind als Mozart gezegend heeft met dit talent.
De film schildert Mozart af als kinderachtig en vulgair. Alhoewel Mozart in zijn brieven niet vies was van vunzige grapjes, waren veel kenners niet te spreken over het beeld van Mozart dat deze film heeft neergezet. Ook is er geen enkel bewijs dat Antonio Salieri afgunst had voor Mozart, of jaloers was.

Wolfgang Amadeus Mozart
Symfonie nr.41, KV.551 in C gr.t., "Jupiter" – IV. Molto allegro
Academy of St. Martin-in-the-Fields o.l.v. Neville Marriner
Philips Classics 4129 962
Opname uit 1980

Alle muziek die je hoort in de film Amadeus is gedirigeerd door Sir Neville Marriner met het orkest Academy of St. Martin-in-the-Fields. Het orkest dat Marriner zelf oprichtte in 1959. Samen hebben zij meer opnames gemaakt dan elk ander orkest en dirigent samen.
Mozart is de rode draad in het leven van Marriner. Hij zette zich in om Mozart precies te spelen, gepolijst, als een ensemble. Een frisse nieuwe klank, in tegenstelling tot het zware en gewichtige wat je op de platen uit die tijd hoort.

Antonio Salieri
Concert voor piano en orkest in Bes gr.t., IAS 22 – II. Adagio
Andreas Staier [fortepiano]
Concerto Köln
Teldec 4509-94569-2
Opname uit 1995

De hele film Amadeus is een terugblik van Salieri. Hij is opgevangen in een gekkenhuis en biecht zijn moordverhaal op Mozart op aan de lokale priester. In de slotscène van de film Amadeus vertelt de oude Salieri hoe hij zijn eigen muziek ziet uitsterven over de jaren, een marteling voor hem.
Salieri concludeert in de film: “Ik ben de patroonheilige voor alle middelmatigen.” In zijn tijd was Salieri alles behalve middelmatig. Een vooraanstaande componist, die grote hits scoorde met zijn opera’s. Zijn baan als hofcomponist bij keizer Jozef II was de meest felbegeerde positie.

Wolfgang Amadeus Mozart
Requiem KV.626 in d kl.t. - Confutatis + Lacrimosa
Academy of St. Martin-in-the-Fields o.l.v. Neville Marriner
Boudisque 5111 262

Dit is de muziek uit de bekende scène van Amadeus waar Mozart de noten van zijn requiem dicteert. Mozart ligt doodziek op bed, maar moet het requiem afmaken om uit geldnood te komen. Medecomponist Antonio Salieri biedt hulp aan. Salieri zit gereed met veer, inkt en vellen notenpapier. Mozart heeft de muziek al bedacht in zijn hoofd. Hij zingt de melodie voor, beweegt druk met zijn armen, en laat zich meevoeren met zijn laatste restje energie. Terwijl Salieri moeite heeft alles bij te houden.