Radio-geschiedenis: klassiek vanaf het eerste uur
- Klassiek
- Radio-geschiedenis: klassiek vanaf het eerste uur
Op 6 november 2019 vierden we de honderdste verjaardag van het medium radio in Nederland. Duizenden mensen luisterden naar de allereerste openbare Nederlandse radio-uitzending. Een radioprogramma waarin vooral klassieke muziek te horen was!
Het begon allemaal met ingenieur Hanso Idzerda. Hij ontwierp een draadloze radiotelefonie-zender en richtte een studio in in zijn huis in Den Haag. Op 6 november 1919 zond hij tussen acht en elf uur ’s avonds, het eerste programma op de radio uit. In de krant werd de programmering van de eerste uitzending gepubliceerd.
Klassiek vanaf het begin
In deze uitzending werd ook klassieke muziek gedraaid. Onder andere de opera Carmen van Georges Bizet en Ave Maria van Franz Schubert waren te horen.
Begin jaren twintig werd er ook verslag gedaan van live concerten. Idzerda werd vooral geroemd om de Kurhaus Concerten die hij uitzond. Het bereik van zijn zender was zo groot dat de uitzendingen aan de overkant van de Noordzee beluisterd konden worden. De Engelse krant The Daily Mail vroeg Idzerda om ook radio-uitzendingen te maken in het Engels.
Idzerda ging uiteindelijk failliet. Hij bleef echter een groot voorbeeld voor andere partijen die radio-uitzendingen wilden maken. Het duurde niet lang voordat de Nederlandse Seintoestellen Fabriek (NSF) de techniek van Idzerda overnam. De NSF bouwde een studio in Hilversum en op 21 juni 1923 zond dit nationale omroepstation voor het eerst uit.
Ontstaan NPO Klassiek
Hoewel in de allereerste radio-uitzending klassieke muziek klonk op de radio, liet een radiostation dat enkel klassieke muziek uitzond nog even op zich wachten. Begin jaren zeventig groeide de vraag naar een dergelijke zender. Er werd hard gelobbyd door componisten en musici voor een klassieke zender, waaronder door violist Theo Olof. Er werd zelfs een stichting opgericht en een benefietavond georganiseerd om handtekeningen op te halen. Uiteindelijk werd gehoor gegeven aan de vraag. Voorwaarde was wel dat de zender niet enkel complete concerten zou uitzenden, maar ook kortere stukken zou aanbieden en aandacht zou schenken aan zowel oude als moderne muziek.
Video niet beschikbaar
Op 28 december 1975 zond omroep Veronica klassieke programmering uit op Hilversum 4. Komiek André van Duin had de eer om de allereerste uitzending in te leiden. Luister hieronder naar de allereerste minuten NPO Klassiek:
Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.
Presentatrice Tineke de Nooij was erbij vanaf het eerste uur.
foto: ANP
Podcast
In de podcast Hallo hier Hilversum bespreken Vincent Bijlo en Ger Jochems, ter ere van het 100-jarig bestaan van de radio, de rijke geschiedenis van dit medium in Nederland. Zij hebben ook een aflevering gewijd aan de ontwikkeling van de klassieke zender.
