Waarom Schuberts Tweede pianotrio een Zweedse oorsprong heeft

Welk liedje zit er in Schuberts Pianotrio nr.2?

De muziek van Franz Schubert (1797-1828) staat bekend om zangerige melodieën die je meteen raken. Maar die bedacht hij niet altijd helemaal zelf. Schubert baseerde het Andante con moto uit zijn Tweede pianotrio namelijk op een volksliedje uit Zweden. Het heet Se solen sjunker, wat 'Zie de zon ondergaan' betekent.

Hoe ontdekte Schubert het Zweedse volksliedje?

Schubert hoorde het volksliedje een keer in het huis van de familie Frölich. Hij was goed bevriend met deze familie, die erg muzikaal was. Zo was Josephine Frölich operazangeres en Katharina Frölich pianiste. Ze speelden een grote rol in het Weense muziekleven met muzikale bijeenkomsten bij hun thuis. Schubert werd vaak uitgenodigd. Hij liet dan zijn eigen werken horen of improviseerde op de piano.

Op een van die bijeenkomsten trad de Zweedse tenor Isak Albert Berg (1803-1886) op. Schubert was een van de mensen die hoorde hoe hij daar Se solen sjunker zong. Blijkbaar maakte de melodie zo'n indruk op Schubert, dat hij het in zijn Tweede pianotrio verwerkte. De vertaling van de tekst van het volksliedje is als volgt:

Zie de zon dalen achter de hoge bergtoppen.
Oh mooie hoop, je vlucht voor de donkere schaduwen van de nacht.
Afscheid. Afscheid.
Helaas, de vriend dacht niet meer aan zijn trouwe huilende bruid.

Zo klinken het Andante con moto en het volksliedje

Benieuwd hoeveel Se solen sjunker en het tweede deel uit Schuberts pianotrio op elkaar lijken? Je kunt beide stukken hier beluisteren.

Franz Schubert - Pianotrio nr.2 - deel II, "Andante con moto"

Beluister Se solen sjunker

Uitvoerenden: Werner Bind (zang) en Wolfgang Brunner (piano).