Dit is waarom filmmuziek zo goed werkt
- Klassiek
- Dit is waarom filmmuziek zo goed werkt
Het speelt de meest onzichtbare, maar misschien wel de belangrijkste rol in een film: filmmuziek. Want tijdens het kijken merk je het nauwelijks bewust op, maar als er geen filmmuziek zou zijn, zou je het enorm missen. Hoe komt het dat filmmuziek zo'n grote invloed heeft op het beeld, terwijl het zo achter de schermen blijft? Wij onthullen de kracht van de score in 5 stappen.
1. Filmmuziek kan het verhaal totaal veranderen
Je kunt dit effect heel makkelijk zelf ontdekken. Stel je deze filmscène maar eens voor. Vanuit de lucht zie je een auto over een kronkelweg rijden. Op een gegeven moment arriveert de auto bij een huis. Als soundtrack hoor je house-muziek. Dat alleen al is genoeg om te concluderen: de persoon in de auto is op weg naar een feestje.
Maar zet er dreigende muziek onder, en je denkt dat diegene naar het huis toe rijdt om daar een moord te plegen. Of laat er meeslepende violen bij klinken, en in de auto zit een verliefd stel dat onderweg is naar een romantisch weekendje weg. Zelfde scène, totaal andere verhalen.
Zo kun je ook de 'verkeerde' muziek onder een filmscène zetten, vaak met hilarische gevolgen👇 Maar de kunst is natuurlijk om met de goede filmmuziek precies de juiste bedoeling van het beeld over te brengen.
Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.
2. Door filmmuziek kun je iemands gedachten lezen
Wat denkt iemand? Wat gaat er in de ander om? In een film kun je deze vragen makkelijk beantwoorden. Filmmuziek helpt je namelijk om de gedachten van een personage te lezen. Een klassiek voorbeeld: in een scène loopt een man op straat, als zijn blik plotseling naar de overkant wordt getrokken. Daar loopt iemand anders. Je zou aan de man niks opmerken, ware het niet dat ondertussen romantische muziek met strijkinstrumenten aanzwelt. Daardoor weet je: de man is op slag verliefd geworden.
Je kunt door filmmuziek zelfs voorspellingen doen, zoals in Sleepless in Seattle (1993). De jonge vader Sam (gespeeld door Tom Hanks) is diep ongelukkig omdat zijn vrouw anderhalf jaar geleden is overleden. Zijn zoontje belt een radioshow om hier iets aan te doen. Vanuit de auto hoort een vrouw, Annie (gespeeld door Meg Ryan), het gesprek. Zij heeft een relatie, maar mist daarin precies de magie van de liefde die Sam op de radio beschrijft.
Daarna wordt het liedje Somewhere over the rainbow gedraaid. Jij als kijker hoort dit, maar de twee hoofdpersonages ook - en dat is meestal niet zo met filmmuziek. Zo geeft het liedje jou als kijker extra informatie. Je weet dat Sam terugdenkt aan zijn vrouw, en Annie droomt over een échte liefde. Maar doordat jij dit als kijker allemaal ziet gebeuren, weet jij nóg meer (spoiler alert!): Sam en Annie dromen tijdens het liedje eigenlijk over elkaar...
Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.
3. Zonder filmmuziek is een horrorfilm niet eng meer
Ben jij iemand die achter de bank verdwijnt zodra er een griezelfilm wordt aangezet? Dan is dit de gouden tip: kijk de film met het geluid uit! Wat een horrorfilm namelijk écht eng maakt, is de muziek. Het is vooral de keiharde soundtrack waar je van schrikt als er plotseling een angstaanjagend gezicht in beeld opduikt. En de langzaam aanzwellende muziek laat ons al griezelen voordat er überhaupt een monster in beeld verschijnt; zonder de soundtrack stelt die donkere gang helemaal niets voor.
4. Filmmuziek onthult dingen die je niet ziet
Als we dan toch al aan het griezelen zijn: filmmuziek kan ook dingen onthullen die je niet ziet. Denk maar aan de beroemde film Jaws (1975), waarin een moordlustige haai steeds vanuit de diepte opduikt om onschuldige zwemmers te grazen te nemen.
Het gekke is: je ziet de haai nauwelijks, en toch ril je van de spanning. Hier is een meesterlijke rol weggelegd voor de filmmuziek van John Williams. Hij bedacht een thema van twee tonen die steeds luider en sneller worden. Oftewel, je hoort de haai met zijn zagende tanden steeds dichterbij komen... Extra spannend in de openingsscène is dat Chrissie (gespeeld door Susan Backlinie) nog nietsvermoedend rondzwemt, maar jij als kijker weet dat het onheil nadert. Zo is de spanning al helemaal niet te harden!
Filmmuziek is vaak de onzichtbare haai; we voelen zijn aanwezigheid doordat we de muziek voelen.
Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.
5. Filmmuziek creëert de perfecte sfeer
Soms hoef je alleen maar de soundtrack te horen om een film weer helemaal voor je te zien. Filmmuziek kan namelijk de complete sfeer van het verhaal in zich dragen - en zelfs creëren. Denk maar aan Lord of the Rings met de beroemde muziek van Howard Shore. Zonder de lieflijke melodie van de Gouw, de angstaanjagende muziek van Mordor of het heroïsche thema van de reisgenoten zou alles in deze filmreeks niet dat kenmerkende, betoverende gevoel hebben.
Lees ook
Topstukken: Lord of the Rings
Zonder John Williams vliegen fietsen niet, noch bezems in Zwerkbalwedstrijden, of mannen in rode capes. Er is geen Force, dinosaurussen lopen niet over de aarde, we verwonderen ons niet, we huilen niet, we geloven niet.
Hetzelfde geldt voor de Harry Potter-films: het is de muziek van John Williams die écht de magie toevoegt aan Zweinstein en de vele toverspreuken. Kijk en luister maar eens naar de scène waarin Harry voor het eerst een volledige Patronus weet op te roepen.
Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.
Filmmuziek is dus een soort taal, een die we allemaal kunnen begrijpen. Het geeft ons informatie, laat ons meeleven, maakt het onzichtbare zichtbaar, neemt ons mee in magische werelden en maakt het verhaal nóg spannender. En dat allemaal zonder dat we het echt in de gaten hebben. Kun jij je een film nu nog voorstellen zonder filmmuziek (behalve de horrorfilms dan😉)?
Filmmuziek Top 200
De Filmmuziek Top 200 was een feest! Op donderdag 7 en vrijdag 8 maart hoorde je de meest aangrijpende en onvergetelijke soundtracks bij NPO Klassiek.
