Museumtip: Dit is het verhaal van de 'pissende ijsbeer'

Florentijn Hofman

Het kunstwerk van de 'pissende ijsbeer' (de officiële naam van het kunstwerk) is gemaakt door kunstenaar Florentijn Hofman. Je zou hem kunnen kennen van de bekende badeend: een opblaasbaar, drijvend kunstwerk dat te vinden is op verschillende plekken in de wereld, in verschillende formaten. De meest bekende is misschien wel die in Hong Kong.

Een ijsbeer met een boodschap

"We hebben Florentijn uitgenodigd, omdat hij graag dieren gebruikt in zijn werk en wij maken natuurlijk de tentoonstelling over de relatie tussen mens en dier", vertelt De la Croix. "Zijn werk heeft ook altijd een boodschap, een dubbele laag. Daarnaast zit er ook humor in zijn werk. Dat vonden we ook belangrijk."

Die dubbele laag en de humor is dan ook terug te vinden in het kunstwerk. Bij een stijgende zeespiegel zal het leefgebied van de ijsbeer steeds kleiner worden. Amersfoort zal aan zee komen te liggen. De ijsbeer klimt aan wal in Amersfoort en gaat ongegeneerd plassen in de gracht, net als mensen dat zouden kunnen doen. Het symboliseert daarmee hoe onverschillig en hufterig de mens omgaat met dieren en het klimaat.

Relatie tussen mens en dier

De tentoonstelling gaat over de relatie tussen mens en dier en hoe deze relatie in de loop der jaren is veranderd. Vooral in de geschiedenis van het dierenpark is dit verschil goed te zien, vertelt De la Croix. "In het begin van de dierentuin, 75 jaar geleden, werden aapjes aangekleed, werden kunstjes gedaan met de olifant en mocht je er zelfs nog op rijden. Ook waren de verblijven heel klein, met tralies en een betonnen vloer."

Dat is gelukkig heel erg veranderd. In de tentoonstelling is dat te zien door middel van foto’s: er is zowel oud als nieuw beeld te zien van dierenparken. "Daar zie je bijvoorbeeld een oprichter van een dierenpark met allerlei dieren om haar heen, die ze allemaal met de fles grootbrengt. Daarnaast zie je ook hoe de dieren nu in het verblijf zitten en dat is een heel groot verschil."

Verder toont de tentoonstelling vooral kunst van kunstenaars die reflecteren op de relatie tussen mens en dier. Zo is er op de zolder van het museum een soort Wunderkammer nagebouwd, maar dan gemaakt van dieren van plastic. "De kunstenaars hebben deze plastic beestjes in de afgelopen tien jaar verzameld en wat ze daarmee willen zeggen is: we zijn aan de ene kant als mens heel erg geïnteresseerd in de natuur en we maken ze na - van onder andere plastic blijkbaar - maar we gaan er ook heel achteloos mee om. Want die beestjes die gebruikt zijn, zijn allemaal weggegooid door mensen. Dus we hebben een dubbele houding naar de natuur."

De tentoonstelling Kunst en Zoo is tot en met 19 november te zien in het Flehite Museum in Amersfoort.

Meer informatie