Willem Pijper

Jeugd en carrière

Hij groeide op in een calvinistisch gezin waar muziek al vroeg een belangrijke rol speelde. Zijn eerste muziekonderwijs kreeg hij van zijn vader en hij begon op jonge leeftijd met componeren. Vanaf 1915 was hij een leerling van componist Johan Wagenaar aan de Toonkunst-Muziekschool in Utrecht. Slechts drie jaar later werd zijn werk al uitgevoerd door het Concertgebouworkest.

Een van zijn bekendste werken is zijn Derde symfonie (1926) die hij opdroeg aan Pierre Monteux. De Franse dirigent bracht het werk naar Engeland en de Verenigde Staten, na het daverende succes bij het Concertgebouworkest.

Muziekcriticus

Naast componist was Pijper een scherpe en soms omstreden essayist. Hij begon zijn carrière als muziekcriticus in 1917 bij het Utrechts Dagblad. Zijn pen was gevreesd, en zijn uitgesproken mening leidde regelmatig tot conflicten, zoals met dirigent Jan van Gilse op wiens dirigeerstijl hij veel aan te merken had. Dit ging zo ver dat Van Gilse in 1922 bij het orkest vertrok!

Zijn kritische geest zorgde ook binnen vriendschappen soms voor strubbelingen. Een van zijn vrienden Karel Mengelberg sprak hierover aan zijn graf: ‘De uiterlijke koelheid van Wim was een masker, want in werkelijkheid bestond er geen fijngevoeliger en liefdevoller mens.’

Pijper als docent en zijn liefde voor auto's

Als docent en directeur van conservatoria in Amsterdam en Rotterdam speelde hij een sleutelrol in de vorming van een nieuwe generatie Nederlandse componisten. Zijn pedagogische benadering benadrukte het belang van individuele expressie en technische beheersing, wat resulteerde in een bloeiende Nederlandse muziekscene in de decennia na zijn dood. Een aantal van zijn leerlingen zijn bijvoorbeeld: Henriette Bosmans, Henk Badings en Rudolph Escher.

Naast zijn muzikale bezigheden had Pijper een passie voor auto's, met name voor zijn Hispano-Suiza. Hij was ook geïnteresseerd in astrologie en vrijmetselarij, wat zijn composities (zoals de opera Merlijn) en geschriften beïnvloedde.

Nalatenschap

In 1940 werd Rotterdam gebombardeerd waardoor Pijper zijn huis en bezittingen verloor, wat een grote impact had op zijn loopbaan. Gelukkig waren zijn belangrijkste bezittingen veiliggesteld in een bankkluis. Pijper overleed op 19 maart 1947 aan kanker. Zijn opera Merlijn op tekst van Simon Vestdijk heeft hij nooit kunnen afmaken.