Bekijk de documentaire Jaap van Zweden: Een Hollandse maestro op wereldtournee

De documentaire werd uitgezonden in het voorjaar van 2016 bij de AVROTROS op NPO 2. Bekijk hier alle afleveringen.

Aflevering 1

We maken kennis met Jaap van Zweden: voorheen soloviolist en concertmeester van het Concertgebouworkest, maar tegenwoordig een internationaal bekende dirigent. Het leven van Van Zweden speelt zich voornamelijk af in concertzalen, hotelkamers en vliegtuigen. Hij reist veelvuldig heen en weer tussen zijn woonplaats Amsterdam, Dallas en Hongkong.

Aflevering 2

Jaap van Zweden is niet alleen chef-dirigent in Dallas, maar ook in Hongkong. Met het Hong Kong Philharmonic staat een concert met de beroemde pianist Lang Lang op het programma, gevolgd door een uitvoering van Das Rheingold, het eerste deel van Wagners Ring-cyclus. Een zeer complex stuk en de voorbereidingen verlopen moeizaam. Van Zweden moet alles uit de kast halen om het orkest op het door hem gewenste niveau te krijgen. Hij vertelt over de eenzaamheid die bij het beroep hoort, het steeds maar onderweg zijn, waardoor hij vaak privémomenten met de familie mist. In Amsterdam wordt de vrouw van Jaap van Zweden, Aaltje, gevolgd wanneer zij met hun autistische zoon Benjamin naar een uitvoering van diens koor gaan. Bij Van Zweden is inmiddels te zien dat het enerverende leven dat hij leidt ook zijn tol eist: zijn schouderblessure speelt op. Aaltje van Zweden en vader Daniel van Zweden vertellen over het turbulente leven van hun man en zoon. Tussen de bedrijven door vliegt Van Zweden op en neer naar Chicago, voor een gastdirigentschap bij het Chicago Symphony Orchestra. Daar staat de Vijfde van Beethoven op het programma.

Aflevering 3

Jaap van Zweden is in New York voor een gastoptreden met het New York Philharmonic Orchestra. Twee weken lang werkt hij met het orkest met de magische naam en grote reputatie. De belangen zijn groter dan ooit, want Jaap van Zweden wordt genoemd als mogelijke opvolger van de huidige vaste chef van het New Yorkse orkest. Musici, journalisten en het management van het orkest vertellen over het werk van Van Zweden. Hij gaat in New York ook terug naar de Juilliard school, het conservatorium waaraan hij als tiener twee jaar studeerde. Een vormende tijd waarin hij veel leerde, maar ook een periode van grote eenzaamheid. Als zestienjarige jongen voelde hij zich zonder zijn ouders en vrienden vaak alleen in de metropool. De vader van de dirigent en een oude schoolvriend vertellen over die tijd. Terug in Nederland bezoekt Jaap van Zweden het Papagenohuis, een huis voor jonge mensen met autisme, dat hij en zijn vrouw Aaltje aan het opzetten zijn. Het initiatief is geïnspireerd door hun autistische zoon Benjamin. De aanstaande voltooiing van het huis betekent de verwezenlijking van een levenswerk van Jaap en Aaltje van Zweden. In Rotterdam leidt Jaap van Zweden het Rotterdams Philharmonisch: de Negende symfonie van Mahler staat op het programma.

Aflevering 4

Het zijn bijzondere tijden voor dirigent Jaap van Zweden. Hij is zojuist voor het eerst opa geworden, maar er staat ook een Europese tour met het Hong Kong Philharmonic op het programma. Met een gevolg van zo'n 200 mensen doet Van Zweden onder meer Londen, Berlijn en Wenen aan. Een logistieke uitdaging van de eerste orde, en ook muzikaal staat er veel op het spel: voor Jaap van Zweden is het de kans bij uitstek om in de grote Europese concertzalen te laten zien wat hij heeft bereikt met het orkest, waarvan hij sinds 2012 de chef is. Hoogtepunt is een optreden in het walhalla van de klassieke muziek: de gouden zaal van de Musikverein in Wenen. Tussen de bedrijven door bereidt Van Zweden samen met assistent-dirigent Peter Biloen een uiterst complex, nieuw muziekstuk voor, dat in het Concertgebouw in Amsterdam z'n wereldpremière zal beleven.

Aflevering 5

Er gebeurt veel in het leven van dirigent Jaap van Zweden, zowel muzikaal als persoonlijk. Hij en zijn vrouw Aaltje staan aan de vooravond van de voltooiing van een levenswerk: de opening van een huis voor autistische jongeren, waaraan ze jarenlang hebben gewerkt. Koningin Máxima verricht de opening van het huis. Jaap van Zweden reist deze aflevering ook naar Parijs, voor een concert met het Orchestre de Paris, in de gloednieuwe zaal van het orkest. Das Klagende Lied van Mahler staat op het programma en de voorbereidingen verlopen verre van ideaal.

Aflevering 6

In Dallas vindt het Solunafestival plaats: een groot festival met muziek en kunst waarvan Jaap van Zweden de muzikaal leider is, terwijl zijn dochter Anna-Sophia de directeur is van het festival, een opmerkelijke familieaangelegenheid dus. Verder staan Jaap van Zweden en zijn vrouw Aaltje voor een emotioneel moment: hun autistische zoon Benjamin gaat voor het eerst op zichzelf wonen.

Aflevering 7

Jaap van Zweden wordt gepresenteerd als de nieuwe chef-dirigent van het New York Philharmonic. Voor Van Zweden, die als 16-jarige ging studeren in New York, is het een droom die uitkomt. Hij wordt ook gevolgd tijdens de voorbereidingen en de uitvoering van Wagners grote liefdesopera Tristan und Isolde. Het stuk wordt uitgevoerd door het Radio Filharmonisch Orkest in het Concertgebouw in Amsterdam. Beroemde solisten uit de hele wereld zijn ingehuurd, maar een dag voor de uitvoering moet de vertolker van de Tristanrol wegens ziekte afzeggen.