Deze 10 vioolconcerten moet je gehoord hebben!

1. Pjotr Iljitsj Tsjaikovski - Vioolconcert in D op. 35

Een vioolconcert dat zó virtuoos is, dat het zelfs onspeelbaar werd genoemd: Tsjaikovski's Vioolconcert was in 1878 geen instant succes. De gevreesde recensent Eduard Hanslick meende zelfs dat hij het concert kon horen stinken.

Tegenwoordig is het één van de meest gespeelde en geliefde soloconcerten. Het is een werk van uitersten: van vingervlugge vioolpassages tot het zacht wiegende middendeel dat klinkt als een Russisch slaapliedje.

2. Antonio Vivaldi - De vier jaargetijden

Wist je dat dit overbekende muziekstuk eigenlijk ook een vioolconcert is? Vier vioolconcerten om precies te zijn! Antonio Vivaldi, die zelf ook violist was, schreef zijn Vier jaargetijden in 1725. Ieder deel voorzag hij van een zelfgeschreven gedicht dat paste bij het seizoen.

Je kunt de natuur bijna letterlijk horen in deze muziek: van fluitende vogels en blaffende honden tot het gedonder van een onweersbui.

3. Felix Mendelssohn - Vioolconcert in e op. 64

De Hongaarse vioolvirtuoos Joseph Joachim zei ooit: "De Duitsers hebben vier grote vioolconcerten. Het beste, meest onbuigzame is dat van Beethoven. Dat van Brahms wedijvert ermee als het op ernst aankomt. Het rijkste, meest verleidelijke, schreef Bruch. Maar het meest verinnerlijkte, het juweel van het hart, dat is het concert van Mendelssohn."

4. Johann Sebastian Bach - Vioolconcert in a BWV 1041

Johann Sebastian Bach speelde naast orgel en klavecimbel ook viool, en dat is te merken in zijn muziek. Klinkt het beroemdste deel uit zijn Matthäus-Passion, de aria Erbarme Dich, niet als een concert voor zangstem en soloviool? Speciaal voor de viool componeerde Bach een pakket sonates en partita's, een aantal dubbelconcerten en twee concerten voor viool en orkest.

In zijn Vioolconcert in a hoor je de invloed van Vivaldi, een componist die Bach zeer bewonderde.

5. Max Bruch - Vioolconcert nr. 1 in g op. 26

Hoewel Bruch zelf pianist was, was de viool zijn muzikale muze. Volgens hem kon geen enkel ander instrument de 'ziel van de muziek' zo goed verklanken.

Bruch componeerde drie vioolconcerten en de Schotse Fantasie voor viool en orkest, maar hij zou - tot zijn eigen ergernis - vooral herinnerd worden om zijn Eerste Vioolconcert. “Ik kan dat concert niet meer horen", was zijn commentaar. "Alsof ik geen andere concerten heb geschreven die net zo goed zijn."

6. Wolfgang Amadeus Mozart - Vioolconcert nr. 5 in A

Wonderkind Mozart was op zijn vijfde al een begaafd violist. Het is dus niet verwonderlijk dat hij meerdere vioolconcerten heeft geschreven, die hij waarschijnlijk ook zelf als solist uitvoerde.

Het Vioolconcert nr. 5 is Mozarts bekendste en vrolijkste vioolconcert. Het sluit af met een levendig rondo waar Mozart Turkse muziek in verwerkte, en daar heeft het concert dan ook z'n bijnaam aan te danken: het Turkse concert.

7. Jean Sibelius - Vioolconcert in d op. 47

Als kind droomde Jean Sibelius ervan violist te worden, maar een carrière als solist zat er voor hem niet in. Hij bleef wel een voorliefde koesteren voor de viool, en dat leidde tot één van zijn allermooiste composities: het Vioolconcert in d.

Het concert kent een onvergetelijke en mysterieuze opening die doet denken aan ijzige Finse landschappen. Het werk eindigt met een opzwepende finale die ook wel een "polonaise voor ijsberen" wordt genoemd.

8. Philip Glass - Vioolconcert nr. 1

Het jongste werk in deze viooltoplijst werd in 1987 geschreven door de Amerikaanse componist Philip Glass. Met zijn herkenbare minimalistische stijl is hij één van de belangrijkste hedendaagse klassieke componisten.

Glass componeerde zijn Eerste Vioolconcert ter nagedachtenis aan zijn overleden vader. "Mijn vader had geen muzikale opleiding; hij hield gewoon van muziek en bezocht concerten. Ik wilde een stuk schrijven dat hij mooi zou hebben gevonden."

9. Johannes Brahms - Vioolconcert in D

Johannes Brahms was goed bevriend met de Hongaarse vioolvirtuoos Joseph Joachim. Als eerbetoon aan hun jarenlange vriendschap componeerde Brahms voor hem een vioolconcert.

Het uiteindelijke Vioolconcert in D was technisch zeer uitdagend - ook voor een ster als Joachim. Andere violisten vonden het stuk onspeelbaar, en critici noemden het zelfs een werk tégen de viool in plaats van vóór de viool.

10. Ludwig van Beethoven - Vioolconcert op. 61

Het Vioolconcert van Beethoven kende een slechte start. De première in 1806 was een fiasco; Beethoven had het stuk in zo'n korte tijd moeten schrijven dat de solist bij de eerste uitvoering de muziek nog van blad moest lezen. De recensenten vonden het een saai en vervelend stuk en het Vioolconcert verdween weer in een la.

Zeventien jaar na Beethovens dood was het sterviolist Joseph Joachim die het stuk herontdekte, en met doorslaand succes! Het concert wordt nu beschouwd als de 'Mount Everest' voor violisten.