Duurdere kaartjes, minder aanbod: wat betekent het regeerakkoord voor de cultuursector?
- Klassiek
- Duurdere kaartjes, minder aanbod: wat betekent het regeerakkoord voor de cultuursector?
Het lage btw-tarief op concertkaarten wordt vanaf 2026 afgeschaft. Dat staat in het nieuwe regeerakkoord van de PVV, VVD, BBB en NSC. Verder kondigen zij onder meer een beperking van de giftenaftrek voor de inkomstenbelasting aan. Wat voor effect hebben dit soort maatregelen op de cultuursector?
De formerende partijen willen af van het lage btw-tarief van 9 procent op concertkaarten, zo luidt het akkoord. Dat betekent misschien ook wel duurdere tickets, vreest de cultuursector.
"Uit onderzoek blijkt nu al dat voor mensen met een relatief laag inkomen de belangrijkste reden om niet vaker een bezoek aan de podiumkunsten te brengen de prijs van een bezoek is", zegt het Fonds Podiumkunsten. "Een verhoging van het btw-tarief op toegangskaartjes naar 21 procent betekent dat voor veel Nederlanders bezoek aan een concert of voorstelling niet meer mogelijk zal zijn."
Minder bezoekers betekenen ook minder inkomsten voor producenten, zegt het fonds. "Als de btw-verhoging doorgaat, zal dat niet alleen impact hebben op het aanbod dat te zien zal zijn, maar zullen zeker ook arbeidsplaatsen verloren gaan."
Ecosysteem
Lonneke van Straalen, artistiek directeur van ensemble Pynarello, volgt ook deze logica. Haar zorgen gaan uit naar de hele sector, niet alleen naar haar eigen collectief. "Als publiek niet meer kan komen omdat het te duur wordt, dan heeft dit invloed op de zaalbezettingen. Dus op de inkomsten voor de zalen. En dan heeft dat weer invloed op de betaling van ensembles. En uiteindelijk ook op de programmering, want een programmeur zal dan minder geneigd zijn om experiment of avontuurlijke programma’s te boeken."
In de woorden van Chris Dingjan van de Vereniging van Nederlandse Orkesten, die het probleem ook groter ziet dan alleen binnen de orkestwereld: "Alles haakt in elkaar, we zijn een ecosysteem."
Bij de achterban van de Creatieve Coalitie, de koepelorganisatie van culturele en creatieve sector, heerst ongeloof. Ook zij noemen de inhoud van het akkoord 'diep verontrustend voor de hele sector'. "Omdat er verder weinig over de cultuursector in het akkoord staat, zijn er geen hoofdlijnen om op terug te vallen. Wij zijn met dit akkoord dus overgelaten aan de grillen van het parlement en het aanstaande kabinet."
Giftenaftrek en kansspelbelasting
Niet alleen het afschaffen van het lage btw-tarief heeft invloed op de cultuursector. In het akkoord staat ook dat de giftenaftrek voor de inkomstenbelasting wordt beperkt. Het kan daardoor ongunstiger worden voor mensen om te doneren aan een culturele instelling.
Daarnaast vreest de sector dat de maatregel om de kansspelbelasting te verhogen ook invloed heeft. Denk aan de loterijen die cultuur sponsoren: die hebben daar wellicht minder budget voor over als zij meer belasting moeten betalen.
Bezuinigen op publieke omroep
Ook staat in het hoofdlijnenakkoord een bezuiniging van 100 miljoen op de Nederlandse Publieke Omroep. Wat voor effect dit gaat hebben op het gebied van cultuur, moet nog blijken.