Over Elise Wessels en andere gulle gevers in de kunsten
- Klassiek
- Over Elise Wessels en andere gulle gevers in de kunsten
Op 6 juni overleed Elise Wessels. Ze was een belangrijke kunstverzamelaar, die Japanse prenten uit de eerste helft van de 20ste eeuw bijeenbracht. En daarvoor zelfs een privémuseum opende in Amsterdam. Verder steunde ze met haar stichting Für Elise verschillende cultuurinstellingen. Belangrijke vraag is in hoeverre particuliere cultuurfinanciering noodzakelijk geworden is. We vroegen het aan kunsthistoricus en onderzoeksjournalist Renée Steenbergen.
Als het om muziekinstellingen gaat, ondersteunde Wessels onder meer de Nationale Opera & Ballet, Het Concertgebouw, het Holland Festival, de Cello Biënnale en het Nederlands Blazers Ensemble. Daarnaast hielp ze Japanse musici van het Concertgebouworkest aan een beter instrument.
Hart op de goede plek
“Elise Wessels had het hart op de goede plek,” zegt Renée Steenbergen. Als onderzoeksjournalist richt Steenbergen zich op kunstbeleid, financiering, verzamelen en mecenaat. Ze kende Wessels goed en interviewde haar voor NRC. In dat stuk gaf Wessels aan dat cultuurfinanciering niet alleen een overheidstaak is, maar ook particuliere liefhebbers hun verantwoordelijkheid moeten nemen.
Hollandse nuchterheid
Hoewel ze met haar giften liever niet in de openbaarheid trad, zette Steenbergen Wessels ertoe aan dat wel te doen. “Toenemende openheid is een tendens,” zegt ze. “Hollandse nuchterheid is dat je niet te koop loopt met je goede daden. Ook culturele instellingen waren er meestal niet open over. Maar dat is aan het veranderen. En het kan anderen aanzetten ook te geven.”
Slechte zaak
Steenbergen ziet nog een andere ontwikkeling. “De politiek is giften als een belangrijker onderdeel van de financiering van kunst gaan zien.” Steenbergen vindt dat een slechte zaak. “Kunst moet in basis door de overheid worden betaald, zodat bijvoorbeeld zalen hun concerten kunnen organiseren. Met giften kunnen aanvullende dingen worden betaald.”
Herkomst
Verder krijgt de herkomst van het geld steeds meer aandacht. Geld dat bijvoorbeeld werd verdiend met de verkoop van olie roept weerstand op bij het publiek. Daarmee kan het mecenaat in een kwaad daglicht komen te staan. Steenbergen vindt dat onterecht. “Veruit de meeste gevers hebben goede intenties en maar een klein bedrag te besteden.”
Het complete gesprek van Hans Haffmans met Renée Steenbergen in Podium:
