Verloren cello joodse componist Pál Hermann gespot bij Koningin Elisabethwedstrijd

Pál Hermann was een joodse cellist en componist die in 1944 door de nazi's werd opgepakt en getransporteerd naar de Baltische Staten. In mei 2024 sprak Podium nog met zijn 92-jarige dochter Corrie Hermann, die hem voor het laatst heeft gezien toen ze zeven jaar was. Zij had nog levendige herinneringen aan haar vader.

Cello jarenlang zoek

Nadat Pál Hermann was meegenomen, brachten zijn familieleden zijn cello in veiligheid. Maar vanwege geldgebrek hebben zij het instrument later moeten verkopen. Waar het daarna is gebleven, was lange tijd onduidelijk.

Tot recentelijk. De academicus Kate Kennedy, die zelf ook cellist is maar na een blessure aan haar arm ervaarde hoe belangrijk haar instrument voor haar was, startte een onderzoek naar bijzondere verhalen van andere cellisten en hun instrumenten.

Ook het verhaal van Pál Hermann viel daaronder. In de zoektocht naar zijn cello, plaatste Kennedy een oproep op sociale media. Het ging om een cello gemaakt door Nicolò Gagliano in de achttiende eeuw, met op de zijkant de tekst: Ego sum anima musica. Oftewel: ik ben de ziel van de muziek.

Bij toeval herkend

Het toeval wil dat de Chinese cellist Jian Wang de oproep las en het instrument herkende van het moment dat hij jureerde bij de Koningin Elisabethwedstrijd in 2022. Deelnemer Sam Lucas bespeelde destijds de cello, maar Lucas wist niets van de geschiedenis van zijn instrument. Hij werd ingelicht en na grondig onderzoek stelden onderzoekers vast dat het inderdaad Pál Hermanns cello was.

Het idee ontstond om het celloconcert van Pál Hermann op zijn eigen cello uit te voeren. En dat gebeurde op zondag 29 september in Wigmore Hall in Londen. Sam Lucas speelde – onder andere – een fragment uit het celloconcert, tijdens de presentatie van Kate Kennedy's boek met verhalen over cellisten en hun instrumenten: A Journey through silence through sound.

Dochter Corrie Hermann was speciaal voor het concert afgereisd naar Londen. Ze vond het prachtig en ontroerend. "Het was heel mooi de cello van mijn vader na al die jaren weer te horen."

Bekijk hieronder het spel van Sam Lucas op de cello van Pal Hermann. De Latijnse tekst is op de zijkant van de cello te zien.