Pianist Douwe Slot over de Nederlandse Chopin

"Deze passie kwam zomaar ineens op mijn pad", zegt Frans Douwe Slot. Al was er wel een aanleiding. "Die ontstond toen ik een stapel bladmuziek als erfenis gekregen had. Ik kon niet alles spelen, maar naar mate ik meer doornam, begreep ik dat het een componist was die niet alleen ik beter moest leren kennen, maar eigenlijk iedereen."

Douwe Slot heeft een moeilijke tijd achter de rug. Tot een paar jaar geleden worstelde hij met een aandoening aan zijn handen die ook wel musiceerkramp wordt genoemd. De pianist kreeg daardoor de tijd om na te denken hoe hij verder wilde. "Brucken Fock heeft voor mij een stip aan de horizon gezet. Het doel was dat als ik ooit zou terugkomen als pianist, ik wel iets anders wilde doen dan ik al had gedaan."

Leren van de besten

Collega Edvard Grieg noemde Von Brucken Fock na het horen van diens 24 Preludes de Hollandse Chopin. Volgens Douwe Slot zijn er overeenkomsten, al had hij ook een eigen geluid. "Hij leefde ook in de late Romantiek en zelfs nog daarna. Je merkt dat hij zich in zijn zoektocht naar nieuwe klanken heeft laten inspireren door Brahms, Grieg en Chopin. Dat voel je gewoon. Hij wilde leren van de allerbesten. En toch heeft hij nieuwe klanken bedacht, waardoor hij die componisten niet kopieerde. Daardoor heeft hij echt zelf een eigen gezicht gecreëerd."

Na zijn herstel had de pianist een duidelijk doel voor ogen. "Ik heb geroepen dat ik alles voor piano van deze componist op wilde nemen. Totdat ik Eric Matser tegenkwam, de biograaf van de componist. En die vertelde me dat er 153 preludes van deze componist bestaan. Dus dat was heel wat meer dan ik dacht." Niet elke Prelude is even goed en volgens Douwe Slot is dat helemaal niet erg. "Sommige zijn best grillig. Maar ik vind dat een componist zijn zoektocht in zijn oeuvre best mag laten horen."

Op zondagmiddag 21 januari speelt pianist Frans Douwe Slot een selectie van de Preludes van Gerard von Brucken Fock. Daarnaast werken van Fauré en Ravel op het programma door het Colori ensemble. Het concert is in de Lawei in Drachten. Lees meer informatie

In Middelburg was in de zomer van 2023 een tentoonstelling te bezoeken over Von Brucken Fock. Daar waren veel van zijn schilderijen te zien. In Podium sprak presentator Wouter Pleijsier toen met zijn biograaf Eric Matser. Beluister het gesprek hieronder terug.

Biograaf van een onbekende Nederlandse componist

"Wat gebeurt er met mij? Waarom vind ik dit zo waanzinnig interessant?" Het waren vragen die Matser zichzelf stelde toen hij las over het leven van Gerard von Brucken Fock. Hij kocht bij een veiling een schilderij van hem. En als amateurcellist ontdekte hij de cellosonate van dezelfde kunstenaar. Het was voor Matser het moment om zich te verdiepen in zijn leven.

Publieke werken

"Ik kan zijn levensverhaal het beste vergelijken met de roman Publieke werken van Thomas Rosenboom, daarin zit ook zo'n dromerige naargeestige sfeer. Dat vond ik gelijk heel fascinerend." Rosenboom schrijft over de Amsterdamse vioolbouwer Walter Vedder, wiens huis eind negentiende eeuw steeds verder wordt ingeklemd door het Victoria Hotel. In dezelfde periode groeit Gerard von Brucken Fock op in het Kasteel Ter Hooge vlakbij Middelburg.

Muziek uit liefde

Het was het vooral de cellosonate die Matser raakte. "Ik viel van verbazing van mijn stoel van de kwaliteit van dat stuk", zegt hij. "Het is de beste Nederlandse cellosonate uit de negentiende eeuw." Matser maakte kennis met steeds meer werken uit zijn oeuvre. "Of hij nu wereldlijke of religieuze muziek schreef, het was hem hoorbaar allemaal om de liefde te doen."

Chopin

De muziek van Von Brucken Fock kon op veel bijval rekenen van tijdgenoten Willem Mengelberg, Julius Röntgen en Edvard Grieg. De laatste noemde hem zelfs de Hollandse Chopin. Daarbij refereerde de Noorse componist aan de 24 Preludes opus 15. Maar Matser vindt de muziek helemaal op zichzelf staan. "Eerlijk gezegd vind ik zijn muziek soms evenwaardig aan die van Chopin. Hij had echt een eigen stijl en opvatting."

Kunnen de Preludes van Von Brucken Fock zich inderdaad meten met die van Chopin? Je kunt er zelf over oordelen, want ze werden opgenomen door Douwe Slot.