Folke Nauta overleden: talentvolle pianist met oog voor onbekend repertoire

Nauta gold al op jonge leeftijd als een veelbelovend pianotalent. Op 12-jarige leeftijd werd hij toegelaten tot de vooropleiding voor bijzonder begaafde leerlingen aan het Conservatorium van Zwolle. Hij studeerde door aan het Sweelinck Conservatorium te Amsterdam, waar hij met een 10 en onderscheiding afstudeerde bij Jan Wijn.

Prijswinnaar

De pianist deed mee aan verschillende concoursen en viel geregeld in de prijzen. Zo won hij in 1992 de tweede prijs op het internationale Koningin Sonja-pianoconcours in Oslo. En twee jaar later werd hij eerste op het Scheveningen Internationaal Pianoconcours, waar hij ook de Nederlandse Persprijs in de wacht sleepte. In de jaren erna volgden nog verschillende prijzen waaronder de Philip Morris Kunstprijs en Elisabeth Evertsprijs.

Oog voor het onbekende

Er waren veel memorabele optredens. Hij speelde met belangrijke Nederlandse orkesten, had solo-optredens en richtte zich op kamermuziek. Samen met cellist Jeroen den Herder en violist Janine Jansen vormde hij jarenlang het Rembrandt Trio. De pianist had bij zijn concerten steeds oog voor onbekend repertoire. Zo maakte hij met het Orkest van het Oosten onder Jurjen Hempel een prachtige opname van de pianoconcerten van de Nederlandse componist Julius Röntgen.

Lichamelijke tegenspoed

Lichamelijke tegenspoed kwam in de vorm van focale dystonie. Door verkleefde pezen in zijn pols, verloor hij de controle over zijn rechterhand. Om toch te kunnen blijven spelen richtte hij zich op pianorepertoire dat voor de linkerhand gecomponeerd werd. Het wakkerde de interesse aan voor Paul Wittgenstein, de pianist die tijdens WO I zijn rechterarm verloor. “Ik ging op zoek naar de muziek die hij had laten componeren. De speurtocht gaf me de kans om naast het rouwproces om mijn rechterhand een nieuwe horizon te verkennen”, zei hij daarover in NRC.

Hij nam samen met het Prisma String Trio en klarinettist Lars Wouters van de Oudenweijer zelden gehoord linkerhandrepertoire op. Een hoogtepunt is het Kwintet van Franz Schmidt, een tijdgenoot van Gustav Mahler. In de manier waarop Nauta de pianopartij speelt, hoor je zijn natuurlijke en geconcentreerde manier van musiceren terug.

Vrienden door te musiceren

Het radioprogramma Podium vroeg cellist Michiel Weidner om een eerste reactie. "We zijn heel verdrietig. De verslagenheid is heel groot", zegt hij.

Als cellist in het Prisma String Trio musiceerde hij vaak met Nauta. "Hij was een collega, maar als je zo intensief met elkaar samenwerkt, dan word je vanzelfsprekend vrienden. Kamermuziek spelen is heel intiem. Je duikt daarmee in zeker zin ook in elkaars leven."

Samen musiceren gebeurde kort geleden voor het laatst. "We hebben twee weken geleden nog met Folke gespeeld. Het was altijd weer een voorrecht om zo intensief met hem samen te werken. Muziek uitvoeren was voor Folke zijn passie. Met het Wittgenstein-project creëerde hij nieuwe mogelijkheden om terug te keren naar het concertpodium. Dat was echt een uitdrukking van Folke's veerkracht. Het is hartverscheurend dat dat is afgesneden."