10 dirigenten die één Matthäus dirigeren, hoe klinkt dat?

De Maria Christinakerk in Den Dolder. De musici druppelen binnen, zoeken naar hun plek. In de hoek een tafel met koffie en thee. Voor het eerst is iedereen er: orkestleden, koorleden en solisten. 70 mensen in totaal. Ombeurten zullen de tien dirigenten de passie dirigeren.

Hoe krijg je ze mee?

Gerard van Beieren is de eerste. Hij heeft een ingetogen stijl, met rustige armgebaren. Zeventig musici aansturen, dat valt niet mee. Gerard probeert met een diepe ademhaling aan te geven dat het slotkoor van de Matthäus-Passion moet beginnen. Maar het tempo ligt vervolgens veel lager dan hij had bedoeld.

"Het is even wennen", zegt Gerard van Beieren. "Het is een enorme groep. Wat ik mij net realiseerde is dat je heel erg van tevoren het tempo moet bepalen. Je moet de muziek echt al in je hoofd hebben voordat je begint met dirigeren. Anders ga je met ze meeslaan en verzandt het in een tempo dat je helemaal niet wilt."

Hun docent, Rob Vermeulen, coacht de studenten. Hij geeft meteen advies: "Een algemene regel: als je te langzaam bent, kun je niets meer doen. Als je een beetje aan de snelle kant zit, is het makkelijk om het aan te passen."

Vragen of laten zien?

Opmerkelijk is de deelname is van student Irina Sisoyeva. Haar favoriete muziek komt namelijk uit eind negentiende en twintigste eeuw. "Ik heb totaal geen relatie met barokmuziek", zegt ze. "Maar we moeten aan alle stijlen werken. Ik ben ook blij dat ik de mogelijkheid heb om zo met muziek te werken, dus begrijp me niet verkeerd hoor."

Met sierlijk zwaaiende handen en met een klein pulsje op de één, zo dirigeert ze. Docent Rob Vermeulen beschrijft het professioneler: "Irina wil veel meer klank doorgetrokken hebben. Spelen met ritenuto en spelen met het oppakken van tempi."

Ook Irina krijgt de musici maar moeilijk onder controle. "Ik ervaar de hele tijd dat de derde en vierde tel naar beneden gaat. Het is veel te plakkerig", zegt ze tegen het orkest. Rob Vermeulen reageert: "Je vraagt duidelijk om het beter te doen, maar jij moet het dan ánders dirigeren. Je kan het veel makkelijker maken door minder breed te dirigeren."

Grote droom

Student Anne-Marieke Evers houdt zich veel bezig met de tekst en taal in de Matthäus. "De uitspraak maakt enorm uit. En iedereen kan die tekst op zijn instrumenten imiteren." Voor haar is dit een bijzondere kans: "Ik ben deze hele studie begonnen omdat ik de grote droom had om de Matthäus te dirigeren. Een stukje wordt al waarheid."

Maar Rob Vermeulen denkt dat het voor de luisteraar ook een ervaring wordt: "Het is interessant te horen wat er gebeurt met tien verschillende mensen voor het orkest."