Hoogleraar Henkjan Honing krijgt prijs voor baanbrekend werk in muziekcognitie
- Klassiek
- Hoogleraar Henkjan Honing krijgt prijs voor baanbrekend werk in muziekcognitie
Muziekwetenschapper Henkjan Honing heeft de Lifetime Achievement Award gewonnen van de Society for Music Perception and Cognition, een organisatie van vakgenoten. Hij kreeg de prijs voor zijn baanbrekend onderzoek naar muzikaliteit. Reden voor Podium om in zijn wetenschappelijk werk te duiken.
Henkjan Honing is professor in de muziekcognitie, aan de Universiteit van Amsterdam. Hij onderzoekt muzikaliteit en heeft meerdere boeken op zijn naam staan, zoals Aap slaat maat
en Iedereen is muzikaal.
Maatgevoel
Honing ontdekte dat pasgeboren baby's al maatgevoel hebben. Maatgevoel betekent het herkennen van regelmaat. Oftewel: het gevoel waardoor je kan meeklappen en meebewegen met de muziek. "De belangrijkste wending in mijn denken komt van dat onderzoek", zegt Honing.
Vaak wordt gedacht dat muziek en taal altijd verwant zijn aan elkaar. Dat spreekt Honing tegen. Hij zegt dat het ontwikkelen van maatgevoel alleen nuttig is voor muziek, niet voor taal: "Maatgevoel heeft helemaal niets met taal te maken. Ik kan niet iets taligs noemen waarbij maatgevoel van pas zou kunnen komen."
Aangeboren of aangeleerd?
Honing trekt hieruit de conclusie dat muzikaliteit iets zelfstandigs is. "Een baby ontwikkelt eerst muzikale talenten, zoals melodieherkenning en ritme. Muzikaliteit gaat eigenlijk vooraf aan taal."
Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.
Dit betekent niet per se dat muzikaliteit 'aangeboren' is. "Baby's kunnen al melodietjes onthouden die ze in de baarmoeder horen. Dus daar begint het 'aanleren' al. Wel kan ik zeggen dat maatgevoel héél vroeg al actief is bij mensen."
Muziek is geen luxe
Dit roept bij de muziekwetenschapper verschillende vragen op. "Waarom hebben we taal als we ook al muziek hebben?" Daar weet Honing het antwoord niet op. Maar hij ziet wel in dat het bestaan van muzikaliteit bij mensen belangrijke sociale en biologische redenen moet hebben.
Honing vertelt over zijn recente reis naar een jagers-verzamelaarsgemeenschap in Congo: "In die gemeenschap is een cultuur waar de héle dag muziek gemaakt wordt. Het is een belangrijke manier om de groep bij elkaar te houden." Dat inzicht mist Honing in de hedendaagse maatschappij. "Het belang van muziek werd lang als een luxe gezien. Ons onderzoek laat zien dat dat ten onrechte is."
Mysterie
Is het niet jammer als alle mysterie rondom muziek ontrafeld wordt? "Ik vergelijk het graag met goocheltrucs", zegt Honing. "Ook als je weet hoe de truc werkt, blijft het je verbazen hoe dat mogelijk is."
