10 stukken van Mozart die je gehoord moet hebben

1. Le nozze di Figaro KV.492
We beginnen met de betoverende opera Le nozze di Figaro, het verhaal over graaf en gravin Almaviva en twee van hun stafleden - de dienstmeid Susanna en de bediende van de graaf Figaro. De opera is eigenlijk een vervolg op De Barbier van Sevilla (beroemd gemaakt in een opera van Rossini). Le nozze bevat een paar van de meest schitterende aria's van Mozart, waaronder dit prachtige 'Voi che sapete'

2. Lacrimosa uit het Requiem KV.626 in d kl.t.
Als je de beroemde film Amadeus mag geloven, schreef Mozart dit Requiem op zijn sterfbed, vergiftigd door Salieri. Maar in werkelijkheid blijkt dat beeld niet te kloppen. Wat wel klopt: het Requiem bleef onvoltooid toen Mozart stierf in 1791. Mozart had een anonieme opdracht ontvangen van graaf Von Walsegg ter nagedachtenis aan diens vrouw. De graaf zou zelf als componist met de eer hebben willen strijken. Mozarts leerling Sussmayr heeft het Requiem uiteindelijk na Mozarts dood afgemaakt. Maar de openingsnoten van het indringende Lacrimosa zijn van Mozart zelf. En het is Mozart op z'n allerbest.

3. Symfonie nr.41, KV.551 in C gr.t., "Jupiter"
De "Jupiter" Symfonie is de allerlaatste symfonie van Mozart. Een stuk waarin Mozart alles nog een keer uit de kast trekt en z'n muzikale spierballen laat rollen.
Het stuk zit vol vindingrijkheid, expressie, contrasten en lekkere melodieën. Echt geweldig hoe dat allemaal in één symfonie past!

4. Klarinetconcert KV.622 in A gr.t.
Mozart was dol op het geluid van de klarinet. Het instrument was hem een lust voor het oor. Hij schreef er zelfs verschillende stukken voor. Het meest beroemd is toch wel zijn Klarinetconcert. Het is eigenlijk het eerste grote concertwerk voor de klarinet ooit. En, typisch Mozart, nog altijd een van de allerbeste. Mozart zag al vroeg de mogelijkheden van de klarinet. Net nadat hij het instrument hoorde schreef hij z'n vader: "Oh, hadden we maar een klarinet! Je kunt het je niet voorstellen, zo mooi. Wat een prachtig samenspel met de fluit en hobo, dit móet je horen, pap!"

Mozart had wel honderd klarinetconcerten willen schrijven. Maar helaas, kort nadat hij het instrument had ontdekt, en er verrukt over was, overleed hij. Zijn enige klarinetconcert is daarmee ook een soort zwanenzang. Mozart gebruikt de klarinet als een zangstem. Er is geen instrument dat tegelijkertijd zo zangerig en virtuoos kan klinken.

5. Sinfonia concertante voor viool, altviool en orkest KV.364 (320d) in Es gr.t.
In deze lijst staan niet alleen de allerbekendste stukken van Mozart. De Sinfonia concertante voor viool en altviool is misschien wat minder bekend maar absoluut één van z'n beste stukken. Mozart schreef het toen z'n moeder net was overleden, en dat hoor je. Er klinkt een prachtige droefheid in de elegante dialoog tussen de twee solo-instrumenten: de viool en altviool.

6. Sonate voor piano nr.11, KV.331 in A gr.t., "Alla Turca"
We zijn aangekomen bij de pianomuziek van Mozart. Hij schreef 18 pianosonates, waarvan nummer 11 de meest beroemde is. Mozart deed lekker mee met de 18e-eeuwse trendy Turkse stijl. Even daargelaten hoe authentiek Turks dat eigenlijk was... Hij eindigde zijn Pianosonate KV.331 met een Turkse Mars. En dit deel is een van meest bekende stukken die ooit voor de piano is geschreven.

7. Pianoconcert nr.24, KV.491 in c kl.t
Nog meer pianomuziek van Mozart. In deze lijst mogen zijn pianoconcerten niet ontbreken. Het Pianoconcert nr. 24 is misschien wel Mozarts meest vernieuwende en vooruitstrevende concert voor piano en orkest. In dit stormachtige werk kondigt Mozart alvast de Romantiek aan. In de recensies van de première staan woorden als 'tragisch,' 'gewelddadig' en 'energiek'. Het Pianoconcert nr. 24 zou uiteindelijk een van Mozarts populairste pianoconcerten worden en was van grote invloed op latere componisten als Ludwig van Beethoven en Johannes Brahms.

8. Eine Kleine Nachtmusik in G, KV 525
Als je iemand naar een bekende tophit van Mozart vraagt, dikke kans dat ze dan dit stuk noemen: Eine kleine Nachtmusik. Een verrukkelijke Serenade voor strijkers die zó stralend, zó evenwichtig en zó toegankelijk is dat je bij het luisteren ernaar een glimlach nauwelijks kan onderdrukken.

9. Klarinetkwintet KV.581 in A gr.t.
Het Klarinetkwintet van Mozart is een zijn meest imponerende kamermuziekwerken. Mozart laat zich voor zijn beroemde Klarinetkwintet inspireren door meesterklarinettist Anton Stadler. Volgens een Weense criticus leek Stadler met zijn instrument de intieme menselijke stem te imiteren, zo zacht en zo delicaat. Niemand kon zich aan de betoverende klank van het instrument onttrekken. Mozart noemde Stadler soms spottend 'Ribieslgesicht' (aalbessengezicht) of 'Nàtschinbinitschibi', daarbij doelend op Stadlers rood aanlopende gezicht en bolle wangen tijdens het spelen.

10. Ave verum corpus KV.618
Mozarts Ave verum corpus is drie minuten hemelse muziek. En na afloop blijft de luisteraar net zo ontroerd en bewogen achter als na een complete opera-marathon, maar dan wel veel minder moe. Mozart schreef het als een klein bedankje aan een vriend. Hij had Mozarts vrouw, Constanze, geholpen met de voorbereidingen van een reis.