Spellbound: zielepijn en diepe liefde

De film is gebaseerd op het boek The House of Dr. Edwardes van John Palmer en gaat over psychoanalyse, destijds een populair verschijnsel in de Verenigde Staten. Met in de hoofdrollen Gregory Peck en Ingrid Bergman als respectievelijk John Ballantine en dokter Constance Petersen kan het natuurlijk ook bijna niet anders of de argeloze toeschouwer wordt ademloos meegesleurd in de betoverende, maar soms ook helse valkuilen van de getormenteerde ziel.

Het plot van Spellbound

Constance Petersen is een psychoanaliste in een psychiatrische inrichting, waar de geneesheer-directeur met vervroegd pensioen gaat en vervangen zal worden door de veel jongere dokter Anthony Edwardes. Constance merkt al snel op dat er iets niet klopt aan Edwardes: zijn fobie voor evenwijdige lijnen tegen een witte achtergrond, het afwijkende handschrift… hij móet wel een bedrieger zijn. Na confrontatie met zijn vreemde gedrag geeft de jonge man toe dat hij dokter Edwardes heeft vermoord en diens plaats heeft ingenomen. Constance, inmiddels tot over haar oren verliefd op hem, is er echter van overtuigd dat hij onschuldig is. Ze neemt hem mee naar haar oude mentor dokter Brulov, en samen analyseren ze een droom van de namaak-Edwardes, startpunt voor een knap staaltje detectivewerk waardoor Constance de werkelijke toedracht weet te achterhalen. De droom van ‘Edwardes’, die in werkelijkheid John Ballantine heet, is een beroemde passage in de film waarvoor beelden van de befaamde surrealistische schilder Salvador Dalí gebruikt werden.

Muziek van componist Miklós Rózsa in Spellbound

De muziek voor de film werd gecomponeerd door Miklós Rózsa, die behalve voor deze éne film verder nooit met Hitchcock heeft samengewerkt - en zelfs in dit geval is ’samengewerkt’ een tikje te veel gezegd: de twee ontmoetten elkaar slechts twee keer tijdens de productie van de film. Hitchcock liet, zoals meestal, de muziek gewoon helemaal over aan de componist en de musici. Al had hij in dit geval wel twee heel specifieke eisen: een meeslepend liefdesthema om de verliefdheid tussen de twee hoofdrolspelers tot klinken te brengen, en een ‘nieuw geluid’ om de paranoia en waanideeën van de door een jeugdtrauma geplaagde John Ballantine van een overtuigende geluidslaag te voorzien.

Rósza had geen enkel probleem om - toen hij de ruwe opnamen had gezien - een heerlijk liefdesthema te componeren. Voor de scene waarin we een inkijkje krijgen in de verminkte ziel van Ballantine gebruikte Rósza de theremin, het instrument dat 25 jaar eerder was uitgevonden door Léon Theremin en dat bespeeld wordt door met de handen in veld van radiogolven, tussen twee antennes, te bewegen. Op basis van de muziek die Rósza voor de film componeerde stelde hij vele jaren later ook het Spellbound Concerto samen, en dat werd uiteindelijk zijn verreweg meest populaire werk.