Een knuffel van een cello: hoe muziek maken depressieve klachten kan verminderen

Reguleren van emoties

De naam van de therapie is Emotieregulerende improvisatorische muziektherapie (EIMT). En zoals de naam al zegt, kan het mensen helpen hun emoties te reguleren. Voor mensen met een depressie zijn emoties vaak ingewikkeld. De persoon voelt nog maar weinig of de emoties voelen juist veel te intens. En om die laatste reden willen personen met een depressie juist graag weer zo snel mogelijk weg van het gevoel. "Bij depressie zie je dat mensen zich vaak terugtrekken en dat wil je juist niet", zegt Aalbers. Door middel van het bespelen van een instrument gaat de persoon de emotie aan. "En dit kan vervolgens ook helpen in het dagelijks leven."

Goede afleiding of vermijding?

De aanpak daarvan is per persoon afhankelijk. "Je kunt muziek gebruiken om af te leiden, maar ook om juist gevoelens te ervaren", zegt Aalbers. Omdat mensen met depressieve klachten het vaak lastig vinden iets te voelen, kan het zijn dat ze muziek doorgaans alleen maar gebruiken als afleiding van nare gevoelens. "Dat kan behulpzaam zijn, maar het kan ook betekenen dat je gevoelens daarmee vermijdt", zegt Aalbers. "En daar kun je veel last van hebben."

Cello, marimba of djembé

Tijdens de muziektherapie wordt gebruikgemaakt van een cello, marimba of djembé. Uit een grote studie naar muziektherapie voor depressie kwam namelijk naar voren dat muziektherapeuten vaak gebruikmaken van melodisch slagwerk en ongestemd slagwerk. "De cello is een beetje de vreemde eend in de bijt." Maar deze is toegevoegd naar aanleiding van de ervaring in een praktijkstudie. "Het merendeel van vrouwen in deze studie koos voor cello", vertelt dr. Aalbers.

Een knuffel van een cello

Waarom dat zo is, moet nog onderzocht worden. "Maar cliënten vertellen vaak dat het fijn is dat het een instrument is dat je naar je toe haalt en je handen er omheen kan slaan", vertelt Aalbers. Je omhelst het instrument als het ware als je er op speelt. "Je kan ook wat langzamer en lager spelen op cello. Mijn idee is wel dat dit ontspanning en rust kan brengen. En door het samen spelen kun je tot jezelf komen, je ondersteund en gehoord voelen."

Geruststelling door samenspel

Het samenspel is ook precies de bedoeling van de muziektherapie. Eerst speelt de cliënt zelf iets op het gekozen instrument. Dat spelen kan een gevoel oproepen, soms door de onwennigheid ook angst. Vervolgens speelt de muziektherapeut mee, synchroon met de cliënt, en daardoor neemt de angst vaak af. "De cliënt krijgt door de synchronisatiemuziek het gevoel dat het oké is en het er mag zijn. Op die manier voelt de persoon ruimte om door te spelen", zegt Aalbers.

Daarnaast kan de cliënt doordat de muziektherapeut het gedrag spiegelt, ook meer inzicht krijgen in eigen gedrag. "Iemand kan bijvoorbeeld moeite hebben met kracht zetten, maar dat pas zien als de muziektherapeut dat ook op die manier doet", vertelt Aalbers.

Eerst spelen dan praten

Naar aanleiding van de gespeelde muziek volgt een gesprek met de muziektherapeut. En dat is erg belangrijk, vertelt Aalbers. "De emoties kunnen nu veel sterker gevoeld worden." Het instrument is daarmee ook een hulpmiddel om woorden te geven aan het gevoel.

Naast het praten is het belangrijk dat nieuwe ervaringen ook thuis worden toegepast, vertelt Aalbers. Met de muziektherapeut wordt bijvoorbeeld afgesproken om thuis ook muziek te maken of te luisteren. Zo raakt de persoon steeds meer gewend aan het toelaten van emoties.

Verschillende scholen

De muziektherapie wordt op dit moment al op verschillende plekken in het land toegepast. "Om te zorgen dat steeds meer therapeuten bekend zijn met deze methode worden er trainingen gegeven en ook besteden verschillende hogescholen er aandacht aan." Om de behandeling nog concreter te maken, brengt Aalbers later dit jaar een boek uit.