Onderzoek: link tussen muzikaliteit en depressie

Muziek maken, dat is toch goed voor je? Maar tegelijkertijd zijn de verhalen van depressieve componisten ons wel bekend. Denk aan de grilligheid van Beethoven en de zwaarmoedigheid van Schubert.

Muziek zelf niet de oorzaak

De onderzoeken buitelen over elkaar heen, maar er is nu meer duidelijkheid. Mensen met muzikale genen hebben waarschijnlijk ook genen die depressieve gevoelens doen ontwikkelen. Het ligt niet aan het muziek maken zelf. Dat is de conclusie van een onderzoek dat onlangs is gepresenteerd in het toonaangevende wetenschappelijke tijdschrift Nature.

Laura Wesseldijk werkte mee aan de publicatie en geeft een toelichting. Ze is als onderzoeker verbonden aan het Max Planck Instituut in Frankfurt am Main en aan het Psychiatrisch Instituut van het UMC in Amsterdam. Muziektherapie zou positieve effecten kunnen hebben, maar ook is duidelijk dat veel grote artiesten met allerlei mentale problemen kampen. Op het eerste oog lijkt dat elkaar tegen te spreken, maar dat blijkt helemaal niet zo te zijn. "Wat we hebben uitgeplozen is dat bepaalde genen een aantrekkingskracht tot muziek én depressie hebben," zegt Wesseldijk. "Grof gezegd: als je genen hebt die leiden tot een grotere kans dat je muziek gaat maken, dan heb je waarschijnlijk ook genen die leiden tot een grotere kans op depressieve gevoelens."

Nuancering

De constatering dat veel mensen die muzikaal zijn, ook een depressie hebben, verdient volgens Wesseldijk een nuancering. "Het is een lichte overeenkomst. De kans is dus iets groter dat in een groep van muzikale mensen, ook meer mensen met mentale gezondheidsproblemen kampen. Die kans is in de orde van tien procent meer dan bij een groep van ‘gemiddelde’ mensen. Op individueel niveau is die verbinding vaak niet te maken, want daar komen veel meer factoren bij kijken. De omgeving maakt veel meer uit."

Genen en depressiviteit

Maar spelen genen dan helemaal geen rol bij depressiviteit? Wesseldijk kreeg de mogelijkheid om het DNA van veel mensen uitgebreid te onderzoeken. Volgens haar kun je niet zeggen dat er één gen is dat bepaald gedrag veroorzaakt. Want één gen kan invloed uitoefenen op heel veel soorten gedrag. "Het is het algehele genenpakket waarin toevallig samenkomt dat je meer muzikaal bent én gevoeliger voor depressieve gevoelens bent. Het werkt dus niet zo dat als je meer gaat musiceren, de kans op de ontwikkeling van depressieve gevoelens groter is. Mensen moeten dus zeker door blijven gaan met muziek maken!"

Luister hier het gesprek met Laura Wesseldijk: