Aafke Bouman

Binnen haar beelden is altijd een archeologisch element te vinden, zowel in de inhoud als binnen haar werkwijze. Aafke doet onderzoek naar de waarde van het archief, historische verhalen, gevonden beelden en menselijke sporen, deze graaft zij als het ware op. De manier waarop ze beelden samenstelt en composities maakt bestaat uit een spel tussen haar eigen observaties en de vertaling hiervan naar illustratie. Hier komen documentatie en fictie samen.

Atelierplan
Tijdens mijn verblijf bij het Opium atelier wil ik onderzoek gaan doen naar het beeldarchief van het Instituut voor Beeld en Geluid in Hilversum. Binnen mijn werk ben ik altijd opzoek naar beeldverbanden, herhalingen en schijnbare toevalligheden in beeld waar mijn oog op valt. Tijdens mijn bezoek aan dit gigantische beeldarchief van ruim 1.000.000 uur aan audiovisueel materiaal wil ik onderzoek doen naar het beeldverhaal. Hoe wordt een verhaal verteld middels beeld? en hoe is dit door de jaren heen veranderd? Deze observaties wil ik uiteindelijk vertalen naar de vorm van een publicatie.

Dag 1

Na mijn aankomst bij mijn verblijfsplek voor deze week, de huifkar op het Avrotros terrein vertrek ik richting het Instituut voor Beeld en Geluid. Voor mij doemt het gebouw op dat ik zo goed ken uit het programma ‘Andere Tijden’. De buitenkant van het gebouw laat al zien dat hier een grote hoeveelheid aan beelden opgeslagen ligt. Het gebouw is bedekt met allerlei foto’s die als het ware op hoog tempo voorbijflitsen. In sommige beelden herken ik belangrijke gebeurtenissen uit de Nederlandse geschiedenis, anderen blijven vaag en onherkenbaar. Ergens doet het gebouw mij denken aan de film ‘Enter the Void’.

Ik duik de archieven in. Mijn werkwijze is eigenlijk heel intuïtief, ik scrol door de duizenden uren aan beeld en leg vast wat mij aanspreekt. Door te selecteren leg ik een database van beelden vast die de bron worden van mijn project. Wanneer ik naar de eerste selectie beelden kijk zie ik gelijk een sektarisch thema te voorschijn komen. Ik zie huizen die opgebouwd worden en weer afbrokkelen. Vreemde tradities in een haast dystopische wereld. Opvallende gebruiken en merkwaardige personages. Het sektarische is een onderwerp wat vaker terugkomt binnen mijn werk.
Mijn zoektocht naar het verhaal dat ik wil vertellen middels beeld gaat door.

Dag 2
Nu ik een hele database aan beelden heb verzameld kan ik gaan spelen, ik print de geselecteerde beelden uit en begin met kijken.
Wat sluit aan? Wat verteld een verhaal? Wat heeft het nog nodig?
Ik besluit dat ik mij vanaf nu wil ik mij focussen op ‘de sekte’ als thematiek voor dit project.
Mijn idee is om nog steeds met het beeldarchief te werken als bron, maar ik denk dat het goed werkt wanneer ik hier een thema of verhaal aan koppel. Op deze manier zijn de beelden niet vrijblijvend maar worden ze onderdeel van een bewust gekozen verhaal.


In het beeld en geluid archief vond ik een interview met de schrijver Frank Westerman. Wat hij vertelt omtrent het ontstaan van een verhaal vind ik erg interessant: ‘Ik vind het mooi als een verhaal niet te rijmen valt. Aug 1986, Kameroen. In een vallei worden op een dag 2000 mensen dood aangetroffen, er is geen spoor van verwoesting, niemand weet wat er is gebeurd. Wat vertellen mensen dat hier gebeurd is? Er ontstaat een woud aan interpretaties en verhalen. Hoe ontstaan deze verhalen en hoe beïnvloeden deze mythes onze werkelijkheid? Voorbij deze feiten kunnen we antwoord geven met de verbeelding. ‘Het onkenbare kan de mens stofferen met zijn eigen verbeelding’.


Ik wil gaan werken met het verhaal van de Kibbo Kift, een verhaal dat ik al langer ken maar dat tijdens dit project langzaam naar boven komt borrelen. De Kibbo Kift was een groep mensen die besloten zich af te sluiten van het militarisme en het kapitalisme tussen de jaren ’20 en ’30 van de 20ste eeuw. Belangrijk voor deze sekte was het buiten leven, de mentale gezondheid, rituelen, discipline en boven al creativiteit.
Dit verhaal is voor mij mooi omdat het niet te rijmen valt, het verhaal spreekt gelijk tot mijn verbeelding.

Dag 3


1. camping
2. woodcraft
3. rituals
4. discipline
5. exercise
6. gather
7. occult believes
8. design
9. expression
10. weather


Binnen deze 10 elementen waar de cult waarde aan hecht wil ik beelden gaan maken. Ik wil een ode maken aan de visuele stijl van deze cult, maar ook mijn eigen stijl hierin verwerken.
Hieronder geef ik een aantal voorbeelden van deze visuele stijl.


Tijdens mijn onderzoek moet ik ook denken aan een project dat Matisse ooit heeft gedaan. De Chapelle du Rosaire (de Rozenkrans Kapel) in Vence is een uniek gebouw dat Matisse heeft ontworpen en gebouwd. Dit deed hij als blijk van dankbaarheid die hij voelde voor zijn verpleegster Monique Bourgeois. Het is een bijzonder gebouw dat het artistieke met het spirituele combineert, ik wil het heel graag een keer bezoeken.

En als laatste een aantal schetsen, het gaat de goede kant op!

Hieronder het resultaat te zien:

Vanavond zal ik te horen zijn in de live uitzending van radio 4, ik heb er zin in!