Waarom de Romeinen indrukwekkende villa’s bouwden in Zuid-Limburg

Een boerenbedrijf

"Bij een villa denken veel mensen aan vakantie of aan een huis met een zwembad, maar deze villa’s waren vooral een Romeins boerenbedrijf." Het terrein bestond uit een hoofdgebouw met heel veel akker eromheen.

Het hoofdgebouw bestond uit steen, met dakpannen en muurschilderingen. "Dat zag er ook heel Romeins uit", vertelt Beekman. Daaromheen lagen akkers en daar zaten ook bijgebouwen bij. "Denk aan badhuizen, grote graanschuren waar het graan werd opgeslagen, vertrekken voor de arbeiders en voor de totslaafgemaakten, die daar ook op het villa boerenbedrijf woonden." Het was een soort klein dorp, vertelt Beekman.

Waarom Zuid-Limburg

Dat de villa’s in Zuid-Limburg stonden was geen toeval. "Er is hele vruchtbare grond: de lössgrond", vertelt Beekman. Dit is onderdeel van het lössplateau dat ook in Frankrijk en Duitsland verspreid is. "Die grond hoefden ze niet te bemesten." Daarnaast was de ligging van Zuid-Limburg ook erg handig. "Het ligt gunstig ten op zichtte van de Rijngrens, waar de soldaten geleverd waren, en Romeinse wegen. Het was echt een heel infrastructureel systeem. Die vila’s vielen daar precies in."

Er werd op grote schaal graan geproduceerd. "Voor het hele romeinse rijk. Dus voor de soldaten aan de grens en voor de mensen in de steden", vertelt Beekman.

Onder de grond

De vila’s zijn verdwenen, maar ze liggen er nog wel onder de grond. "Eigenlijk vinden we alleen de fundering van de hoofdgebouwen terug", zegt Beekman. "De bijgebouwtjes waren van hout. Dat kunnen we ook nog terugvinden. Het grappige is: die villa's zijn meer dan honderd jaar geleden al opgegraven. Eind 1800 zijn de eerste villa's al gevonden in Limburg, en toen konden ze eigenlijk alleen nog maar de hoofdgebouwen vinden, omdat die van steen waren. Over de houten gebouwtjes werd volledig heen gekeken. En dat weten we tegenwoordig wel dat die er geweest zijn."

Wat kun je laten zien?

In de tentoonstelling zijn constructies te zien van de villa's. "Een hand vol villa’s zijn echt goed opgegraven en de plattegronden van de hoofdgebouwen kennen we goed."
Naast de constructies worden er ook verschillende objecten getoond. "Dan moet je denken aan objecten die te maken hebben met landbouw. We hebben zelfs verkoolde graankorrels die te zien zijn. Deze zijn 2000 jaar oud." Daarnaast zijn er muurschilderingen, dakpannen en objecten van de eigenaren van zo’n villa te zien, zoals sieraden.

De tentoonstelling reist rond. Op dit moment is de tentoonstelling in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden te zien, maar straks bijvoorbeeld ook in Zuid-Limburg.

Meer informatie.