Joodse musici werden al voor de oorlog ontslagen

Het KRO-NCRV programma Pointer dook in de zaak nadat vorig jaar beschuldigingen werden geuit in een documentaire over de omroepen in oorlogstijd. Uit het onderzoek van Pointer blijkt dat de ontslagronde al begon in 1934, zes jaar voor de Duitse inval.

Ontslag

"Onze vraag was, is dat gebeurd? Daar kunnen we kort over zijn: ja, dat is zo. Daarvoor hebben we de salarislijsten naast elkaar gelegd. En dan zien we dat de Joodse medewerkers langzaam verdwijnen in de jaren voor de oorlog", vertelt Van Loosdregt. "In vijf van de zeven gevallen hebben we ook echt kunnen bewijzen dat het om een ontslag ging. Dus het is niet zo dat mensen daar zelf voor kozen hebben. Er kwamen ook geen nieuwe joodse musici bij in die periode."

Verzuiling

De vraag is alleen: waarom gebeurde dit? "Het was een tijd van sterke verzuiling", legt Van Loosdregt uit. De katholiciteit was erg belangrijk bij de katholieke radio-omroep. "Dus men wilde zoveel mogelijk rechtgeaarde katholieken hebben in het orkest. Dat was uiteindelijk ook de reden om afscheid te nemen van joodse medewerkers."

Te jiddisch

"Was het dan ook echt antisemitisme?", vraagt presentator Hans Smit zich af.
"Er wordt op een gegeven moment wel gesproken over een zanger die te jiddisch werd bevonden. Er worden zelfs bestuursvergadering belegd over dat er zo weinig goede katholieken reageren als ze een vacature uit hebben staan. En daar beklaagt men zich dan ook over." Musici zouden nou niet bepaald deel uitmaken van het meest serieuze deel van de bevolking, werd er gezegd. En dat zou volgens hen dan ook verklaren dat er geen goede katholieken tussen zitten. "Het was meer pro-katholiek dan antisemitisch". Dat zegt ook media historicus Huub Wijfjes in de uitzending. "Maar hij zegt daarbij: de uitwerking was wel degelijk antisemitisch, want joden werden gewoon gediscrimineerd. Zij werden ontslagen en niet de katholieken", legt Van Loosdregt uit.

Meer lezen of de uitzending bekijken?

Dat kan hier.