Nieuw stuk Karmit Fadael: laag gegrom met hemelse boventonen

Boventoonzang is een zangtechniek die in verschillende culturen is terug te vinden, bijvoorbeeld in de keelzang uit Mongolië en zang van Turkse volkeren. Het Mongoolse ensemble Huun-Huur-Tu is wereldwijd bekend vanwege hun muziek.

Zelf zingen (of brommen)

Door een lage grondtoon te zingen (of brommen) en vervolgens de stand van je tong of mond aan te passen, kun je de natuurlijke boventonen laten meeklinken. Met wat oefening kan je als leek misschien wel iets voor elkaar krijgen, maar de echt geoefende boventoonzanger kan spectaculaire meerstemmige resultaten bereiken. Bekijk onderstaande videotutorial maar eens.

Boventonen in klassieke muziek

In de tweede helft van de vorige eeuw gingen componisten ook aan de slag met de bijzondere zangtechniek. In hun composities klinkt de muziek in een nieuwe context die vaak ver af staat van de oorspronkelijke muziek.

De Amerikaanse componist Caroline Shaw gebruikte boventoon zang ook in haar werk Partita for 8 Voices. In dat stuk verkent ze de mogelijkheden van de menselijke stem tot in de uitersten. Ze won er als jongste componist ooit de Pulitzer Prize for Music mee.

Première Karmit Fadael

Terug naar het Storioni Festival waar de première plaatsvindt van Misericordia van Karmit Fadael. Het Storioni Trio speelt samen met boventoonzanger Gareth Lubbe die speciaal voor het festival is gevraagd. In het Eindhovens Dagblad vertelt hij dat boventoonzang zich met alles laat combineren. "Vanuit klassiek perspectief biedt dat hele mooie programma's."

Fadaels fascinatie voor boventonen komt door haar vioolachtergrond, vertelt ze. “Ik heb me tijdens mijn studie al verdiept in boventonen. Op viool kun je die spelen als flageoletten, maar het kan dus ook met zang. Het spannende is dat de strijkers en de zanger die boventonen kunnen spelen en zingen, maar de pianist kan dat niet. De boventonen wijken af van de stemming die we in de klassieke muziek tegenwoordig gewend zijn. Ze schuren daardoor een beetje met de moderne stemming van de piano. Daar speel ik mee.”

Het is een vrij technisch verhaal en wie precies wil weten hoe het zit, zal er wat natuurkundeboeken op moeten naslaan. Wie liever wil luisteren hoe het klinkt, kan het resultaat horen in het Avondconcert van woensdag 7 juni. Daarin klinkt de hele avond muziek van het Storioni Festival 2023.