Een première tijdens de lockdown: Delta Piano Trio speelt Auerbach

In een knalgele Ford Ka draait het Delta Piano Trio de parkeerplaats van de MuziekHaven in Zaandam op. Diepe bandensporen door het gras van de parkeerplaats verraden dat de bus van de opnametechnicus al is gearriveerd. Vera Kooper, Irene Enzlin en Gerard Spronk stappen uit de piepkleine auto waaruit ook nog een viool en cello verschijnen. Ze zullen wel krap hebben gezeten onderweg. Het miezert. Het is vrijdag 3 december, de ochtend na het geannuleerde concert in het Concertgebouw.

Vanmiddag speelt het trio alsnog het programma waarvoor ze de afgelopen tijd hebben gestudeerd. Nog maar een paar dagen geleden werkten ze samen met componist Lera Auerbach aan haar Derde pianotrio. Vanuit Amerika reageerde de componiste via Skype op wat het trio voorspeelde.

“Het is super interessant om met een componist samen te kunnen werken”, vertelt celliste Irene Enzlin. “Er zijn nog geen opnames van dit trio, dus we hebben alleen de partituur als houvast. Daar zijn we met zijn allen echt in gedoken. De vraag is altijd: hoe heeft de componist het bedoeld? Het is natuurlijk uniek dat we in dit geval met Auerbach konden praten.”

Clusterakkoorden

Binnen in de MuziekHaven die vroeger een kerk was, staat de opnameopstelling al klaar. De pianostemmer is eerder op de ochtend al langs geweest, nog voordat opnametechnicus zijn apparatuur begon op te bouwen. Terwijl die de laatste kabels in microfoons staat te prikken, spelen de musici zich onafhankelijk van elkaar wat warm. Er klinken fragmentjes uit het Derde pianotrio van Beethoven, het tweede stuk op het programma, en Vera Kooper speelt op rustig tempo en heel secuur vingeroefeningen van Hanon op de vleugel. Uit een tas steekt een partituur met daarop dikke zwarte lijnen die de hele notenbalk vullen. Onheilspellende clusterakkoorden die zo te zien met de complete onderarm moeten worden gespeeld.

Muziek ontdekken

Het was Kooper die de muziek van Auerbach jaren geleden al ontdekte. “Ik vind het leuk om nieuwe muziek te ontdekken, dus ik zat eigenlijk altijd op YouTube om dingen te luisteren. Dan kom je van het één in het ander terecht en zo kwam haar muziek ineens voorbij. Die pakte me meteen. Ze heeft veel voor piano solo geschreven, dus via die weg heb ik haar muziek in eerste instantie leren kennen. Toen we jaren later het Delta Piano Trio begonnen, ontdekten we dat ze ook al twee pianotrio’s had geschreven, dus die hebben we toen ingestudeerd.”

En nu is er een derde pianotrio van de hand van Auerbach, door haar opgedragen aan de Delta’s. Volgens violist Gerard Spronk is het een stuk dat goed bij de musici past. “Auerbach zoekt grenzen op in haar muziek, dat maakt het erg boeiend. Qua geluid vraagt ze om bijzondere dingen. In de partituur staan bijvoorbeeld aanwijzingen als ‘Speel over the top’, of ‘Speel op zo’n manier dat het nét niet meer mooi klinkt’. Als trio kunnen we daardoor op zoek naar iets dat voor het publiek echt een belevenis is om naar te luisteren.”

Première

Tijdens de opname van de première van het stuk zal het trio het echter zonder publiek moeten stellen. Geen geroezemoes tot de musici opkomen, geen applaus. Zelfs de wel aanwezige radiomedewerker verhuist met de technicus naar de opnamewagen die buiten geparkeerd staat. De kerk blijft leeg.

In de opnamewagen is op een klein tv-scherm wel te volgen wat zich binnen afspeelt. Over een van de lege banken hangt een jas van een van de musici, op een stoel ligt de vioolkist opengeslagen. Toch hangt er iets van de verwachtingsvolle spanning die voorafgaat aan een concert, zelfs nu er niemand is. Midden in de zaal wacht het trio in stilte tot ze elkaar vinden in hun concentratie. Dan werpt Kooper zich vol op het klavier voor de dreunende openingsmaten van het nieuwe pianotrio van Auerbach. Een première, ondanks alles.