Actueel

Paul Wittgenstein: de linkshandige concertpianist

Klassiek
Paul Wittgenstein: de linkshandige concertpianist

De Oostenrijkse concertpianist Paul Wittgenstein kreeg enthousiaste recensies na zijn eerste professionele concert in het Wiener Musikverein in december 1913. Maanden na het overlijden van zijn vader, die niks zag in zijn passie voor muziek, zou dit de start zijn van zijn gedroomde muzikale carrière. Helaas besloot het lot anders; slechts een korte tijd later verloor hij zijn rechterarm in militaire dienst tijdens de Eerste Wereldoorlog.

De familie Wittgenstein in 1917. Van links naar rechts: Kurt, Paul en Hermine Wittgenstein, schoonbroer Max Salzer, moeder Leopoldine Wittgenstein, Helene Wittgenstein Salzer en Ludwig Wittgenstein

Composities voor de linkerhand
Hij liet zich echter niet uit het veld slaan en begon tijdens zijn herstel te werken aan het verbeteren van de kracht in zijn linkerhand. Hij begon met het aanpassen van bekende werken naar arrangementen voor slechts de linkerhand. Later kon hij, dankzij het vermogen dat was nagelaten door zijn vader, het zich permitteren om componisten als Benjamin Britten, Paul Hindemith en Richard Strauss opdrachten te verlenen om werk voor hem te componeren.

Ravel
Het bekendste werk dat speciaal voor hem werd gecomponeerd kwam van Maurice Ravel; Concerto pour la main gauche. Wittgenstein wilde het echter spelen met belangrijke door hem aangebrachte wijzigingen, maar Ravel verbood dat; dit leidde er wel toe dat de relatie tussen hen slecht werd en zij elkaar na 1933 nooit meer zagen.

Na de annexatie in 1938 mocht Wittgenstein - als afstammeling van Joodse voorouders - geen concerten meer geven. Hij vertrok naar de Verenigde Staten en werd in 1946 Amerikaans staatsburger. Hij werkte als muziekpedagoog en schreef het leerboek School for the left hand (1957). In 1961 overleed hij op 73-jarige leeftijd.

Luister
Beluister het bekende Concerto pour la main gauche van Maurice Ravel, uitgevoerd door Arthur Jussen met het Nederlands Studenten Orkest.