Dora Pejačević
- Componisten
- Dora Pejačević
Wie was Dora Pejačević?
Dora Pejačević was de eerste vrouw in Kroatië die orkestwerken componeerde en wordt beschouwd als een van de belangrijkste vrouwelijke componisten van begin twintigste eeuw.
Snelle weetjes
- Geboren: 10 september 1885, Boedapest (Hongarije)
- Gestorven: 5 maart 1923, München (Duitsland)
- Bekendste stukken: Pianoconcert in G klein (1913)
- Interessant: sprak vijf verschillende talen vloeiend, bestudeerde filosofische en politieke teksten. Er is ook een film over haar gemaakt: Dora, Flucht in die Musik (2022).
Dora Pejačević wordt geboren in een adellijke familie en brengt haar jeugd door op een kasteel in Kroatië. Haar moeder is zangeres en haar vader diplomaat. Er worden regelmatig huisconcerten gegeven waar Pejačević en de rest van het gezin optreden.
Pejačević krijgt privélessen en ontwikkelt een brede interesse: ze leest klassiekers uit de wereldliteratuur, bestudeert musicologische, filosofische en politieke teksten. Ze groeit op in welvaart, maar neemt al snel, bewust, afstand van de aristocratie. Ze vertrekt naar Zagreb, Dresden en München om te gaan studeren. De avontuurlijke en autonome Dora reist door Europa en laaft zich aan de ontmoetingen met kunstenaars, intellectuelen en dichters.
Succes
Al snel boekt de componist succes met haar werk. Haar muziek wordt zelfs uitgevoerd tijdens een concert in de 'Großer Musikvereins-Saal' in Wenen. De naam 'D. Pejačević' staat in het programmaboekje, en een muziekjournalist ziet tot zijn verbazing een vrouw op het podium verschijnen tijdens het slotapplaus. Het Pianoconcert op. 33 uit 1913 was haar eerste orkestcompositie, en het eerste pianoconcert van een Kroatische componiste. Haar oeuvre omvat verder tientallen liederen, pianostukken, kamermuziek en orkestwerken.
Vroege dood
Dora trouwt in 1921 met Ottomar Otto, Ritter von Lumbe. Het echtpaar gaat wonen in München en krijgt hun eerste kind, een zoon. Tragisch genoeg sterft Pejačević op 37-jarige leeftijd na de bevalling door een bloedvergiftiging. Haar zoon, Theodor, overleeft het. Dat Pejačević een geëmancipeerde vrouw was, blijkt wel uit de brief die ze haar man een paar maanden voor de geboorte van hun kind schreef:
Moge God toestaan dat ons kind... je vreugde brengt - dat het een waarlijk open, groot mens wordt... als het een groot talent bezit, geef het dan alles wat zijn ontwikkeling kan dienen; geef hem bovenal vrijheid, waar dat nodig is. Want afhankelijkheid van ouders en familieleden verplettert veel talenten - dat weet ik uit eigen ervaring - en behandel ze daarom gelijk, of het nu een meisje of een jongen is.
Op Pejačević' nadrukkelijke verzoek is zij niet begraven in het familiegraf, maar heeft ze een eigen plek gekregen. Op haar steen staat enkel vermeldt: 'Dora. Rust nu.'
Herontdekt
Kort na de dood van Pejačevic raakte haar werk in de vergetelheid. In de jaren tachtig werd door onderzoek van de Kroatische musicologe Koralijka Kos haar muziek weer herontdekt.