Vrije Geluiden: De Lege Ether

'De Lege Ether' is een radiofonische compositie van Bart Spaan.

Idee voor dit stuk ontstond vanuit een opname die de componist enkele jaren geleden maakte van een oude, naoorlogse radio, afgestemd op de middengolf. Langs de gehele zenderband klonk continu een zachte ruis met slechts vage verkleuringen. Radiografische signalen schitterden door afwezigheid: de ether was leeg - of zo je wilt: een oase van stilte in het overdrukke, communicatieve verkeer waarin we tegenwoordig door sociale media, internet en smartphone worden omringd. Vanuit dit idee componeerde Bart Spaan elektronische drones die door de korte- en middengolf-opnamen cirkelen. Op andere momenten komen deze klanken in aanraking met gedichten die rondom hetzelfde idee zijn ontstaan: de driedelige reeks 'De Lege Ether' geschreven en gedeclameerd door dichter Hans Dekkers. Daarnaast zijn er enkele eigen teksten - Aad van Nieuwkerk draagt ze voor - die meegolven met de muziek; en voor componist/trombonist James Fulkerson componeerde Spaan het stuk 'Free Sounds' dat als coda opduikt wanneer de laatste electro-akoestische klanken langzaam wegsterven. Fulkerson – altijd op zoek naar nieuwe klanken – speelt in dit werk een tuba waarop hij een mondstuk van een saxofoon heeft bevestigd.

Na uitzending via de radio zal 'De Lege Ether' online te beluisteren blijven via diverse podcasts, waaronder die van VPRO Vrije Geluiden op NPO Klassiek, en via de website van de componist. Een live uitvoering van 'De Lege Ether' vindt plaats in het Orgelpark te Amsterdam op zaterdagavond 7 oktober 2023.