Vrije Geluiden
VPRO

Componist Krzysztof Penderecki overleden

  1. Klassiekchevron right
  2. Componist Krzysztof Penderecki overleden

De Poolse componist, dirigent en muziekpedagoog Krzysztof Eugeniusz Penderecki is overleden. Penderecki werd geboren op 23 november 1933 en wordt beschouwd als een van de belangrijkste figuren in de Poolse na-oorlogse avant-garde. Internationaal maakte hij naam in 1961 met de compositie Threnos - Trauermusik für die Opfer von Hiroshima, ook bekend geworden onder de Engelse titel Threnody To The Victims of Hiroshima.

De muziek van Penderecki is regelmatig gebruikt in internationaal bekende films - waarbij vooral regisseurs van horror een liefde bleken te hebben voor de ‘vrijgevochten’ klanken van de Poolse componist. Je hoort zijn muziek bijvoorbeeld in The Exorcist, The Shining en Wild at Heart, en ook in de tv-serie Twin Peaks.

Penderecki kreeg als kind al viool- en pianolessen en studeerde later compositie in Krakau. Hij baarde opzien door in 1959 bij een compositiewedstrijd alle drie de prijzen te winnen - met anonieme inzendingen! Naast het al genoemde Threnody vormde ook zijn Lukaspassie voor koor een belangrijke internationale doorbraak. Dit grootschalige werk, gecomponeerd halverwege de jaren ’60, wordt gekenmerkt door een mix van verschillende stijlen, en is tegelijk door en door devoot religieus van inhoud.

In de jaren ’70 veranderde de stijl van componeren van Penderecki, vanaf zijn eerste vioolconcert. Hij had het gevoel gekregen dat het experimenteren van de avant-garde zich te ver had verwijderd van de uitdrukkingskwaliteit van de westerse traditie:

Quote

De avant-garde heeft ons de illusie gegeven van universalisme. De muziek van Stockhausen, Nono, Boulez en Cage was voor ons, gevangen in het sociaal-realisme van de Sowjet-overheersing, een bevrijding. Maar ik realiseerde me dat dit experimenteren eerder destructief is dan constructief…

Krzysztof Penderecki

In 1980 kreeg Penderecki opdracht van Solidarnosj een stuk te schrijven voor de onthulling van een standbeeld bij de scheepswerf van Gdansk, waar de opstand tegen Sowjet Rusland was begonnen. Dit opdrachtwerk werd Lacrimosa, later verder uitgebreid en aangevuld tot het Pools Requiem (2005). Penderecki vierde zijn 85e verjaardag nog met een eigen muziekfestival, waar gasten uit de hele wereld bij aanwezig waren. In november j.l. werd hij 86; hij overleed op zondag 29 maart 2020.

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

In memoriam Krzysztof Penderecki

Bekijk Agnus Dei van Penderecki

Op 30 november 2018 voerde het Groot Omroepkoor onder leiding van Peter Dijkstra het Agnus Dei van Penderecki uit. Bekijk de concertopname hier.

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

Ster advertentie
Ster advertentie