Absurd en vervreemdend: Metronomy vs. Ryuichi Sakamoto

Mandibules (Frankrijk 2019)

Komedie van Quentin Dupieux. Na films over onder meer een moordzuchtige autoband (Rubber) en een man met een gevaarlijke obsessie voor een leren jasje (Deerskin), voert Franse absurdist Dupieux in Mandibules twee onnozele vrienden op die een auto stelen en in de kofferbak een reusachtige vlieg aantreffen. Ze besluiten het beest af te richten, in de hoop er geld mee te kunnen verdienen. Melig? Nogal. Het geheel heeft een hoog Dumb and Dumber-gehalte, maar is ook heerlijk onvoorspelbaar en vrolijk stemmend, met af en toe een geweldige grap. En die vlieg is verbazend schattig. Op Spotify is het al net zo melige (maar ook best schattige muziekthema te vinden, gemaakt door Metronomy, een Britse band die gespecialiseerd is in elektronica en onbekommerde popsongs.

Deze maand nog een laatste soundtrack van de Japanse componist Ryuichi Sakamoto, die Associate Artist is van het Holland Festival dit jaar. Sakamoto schreef voor een hele reeks grote films de muziek: Merry Christmas, Mr. Lawrence; The Last Emperor; The Sheltering Sky; Little Buddha; Hara-Kiri: Death of a Samurai; en The Revenant.

Aan de lijst toegevoegd: twee versies van het thema uit The Sheltering Sky (Verenigd Koninkrijk/Italië 1990). Drama van Bernardo Bertolucci. De schrijver van The Sheltering Sky, Paul Bowles, zei ooit het volgende over zijn boek: 'De plaats van handeling is altijd belangrijker dan de karakters. Het is de achtergrond die de personen suggereert; de plek bepaalt wat er vervolgens met hen gaat gebeuren.' Een open uitnodiging voor meesterverbeelder Bertolucci om het onverfilmbare boek van beelden te voorzien met John Malkovich, Debra Winger en Campbell Scott als de naar zingeving zoekende westerlingen in de zinderende leegte van de Sahara.

Eerder las je hier al over deze films, de muziek uit die films is nu of binnenkort ook te horen in de podcast Nieuwe Filmmuziek Op 4:

The Last Emperor (China/Verenigd Koninkrijk/Frankrijk/Italië 1987)

Biografie van Bernardo Bertolucci. Met o.a. John Lone, Joan Chen, Peter O'Toole, Ryuichi Sakamoto en Ying Ruocheng. Winnaar van negen Oscars en daarmee een van de best bekroonde films aller tijden. De adembenemende plaatjes van Vittorio Storaro vervelen nooit, maar de film is verder wel wat langdradig. Het is het verhaal van de laatste Chinese keizer Pu Yi, die al op driejarige leeftijd de troon besteeg. Pu Yi's leven in de Verboden Stad, de collaboratie met de Japanners, de Russische gevangenschap en de uitlevering aan communistisch China komen allemaal aan bod. Sakamoto zelf ook als acteur te zien, en natuurlijk - samen met David Byrne en Cong Su - verantwoordelijk voor de muziek, die een interessant mengsel is van Hollywood-achtige orkestklanken en (pseudo-)Chinese elementen. Prima te beluisteren zonder de film, juist ook voor westerse oren - dat heeft Sakamoto bijzonder goed gedaan, de vertaalslag naar wat we ‘herkenen’ als ‘Chinees’ richting aanpsrekende muziek voor een westers bioscooppubliek.

Ammonite (Verenigd Koninkrijk/Australië/Verenigde Staten 2020)

Drama van Francis Lee. Met o.a. Kate Winslet, Saoirse Ronan, Gemma Jones, Fiona Shaw en Claire Rushbrook. 1840, West Dorset. Mary, een belangrijke, maar door het establishment vergeten paleontoloog, leeft alleen met haar moeder in een huisje aan de kust. Haar gevoelens houdt ze al net zo verborgen als de fossielen in de stenen die ze dagelijks zoekt aan het strand. Totdat de jonge Charlotte langskomt en de twee vrouwen verliefd worden op elkaar. Tweede film van Lee lijkt veel op zijn bejubelde debuut God’s Own Country uit 2017, over twee schaapherders die verliefd worden. Ammonite is al even rauw, oprecht en direct (ook in de seksscènes). De stuurse Mary en petieterige Charlotte worden knap gespeeld door respectievelijk Winslet en Ronan. De muziek bij deze aangrijpende film is van Dustin O’Halloran en Volker Bertelmann (laatstgenoemde is ook bekend onder zijn artiestennaam Hauschka). Een klein ensemble van strijkers en piano is te horen in acht betrekkelijk korte stukken (en een korte cello-solo), waarbij de componisten getracht hebben de tijdgeest van de eerste helft van de 19e eeuw te vangen. Emotioneel, maar tegelijk ingehouden, en mooi ingevoegd in omgevingsgeluiden van de wind en de branding aan de kust - mooie voorbeelden in de trailer!

Let him go (Verenigde Staten 2020)

Misdaadfilm van Thomas Bezucha. Met o.a. Diane Lane, Kevin Costner, Lesley Manville, Kayli Carter en Jeffrey Donovan. Wanneer hun zoon overlijdt nemen ranchers Margaret (Lane) en George (Costner) schoondochter Lorna en kleinzoon Jimmy in huis. Totdat Lorna drie jaar later hertrouwt met ene Donnie. Die blijkt een verschrikkelijke hork met losse handjes en neemt Lorna en Jimmy ook nog stiekem mee naar North-Dakota. Waarna Margaret en George verbeten op zoek gaan naar hun kleinzoon. Thriller van regisseur Bezucha, die voordien vooral bekend was van romantische komedies. Misschien geen al te subtiele genrefilm, maar ijzersterk (en opvallend kalm) verteld en met een spannend, erg gewelddadig slot. De muziek werd gecomponeerd door Michael Giacchino, die de spanning voelbaar wist te maken met bedrieglijk ingetogen strijkersklanken en een beetje couleur locale toevoegde door subtiel ingevlochten stukjes western-gitaar. ZIjn alle titels rebussen? 'A horse with no James' verwijst naar de bijna-gelijknamige hit van de groep America uit 1972, 'Ice-cream, you scream' naar het ook in Jarmusch' Down by law gebruikte geinrijmpje 'I scream, you scream, we all scream for icecream'. De andere woordspelingen met de titels haal je er zó uit... De Amerikaanse componist Michael Giacchino schrijft niet alleen voor film en televisie, maar ook voor games - in 2004 won hij een prijs met zijn muziek voor het spel Call of Duty. Een Oscar was er in 2010 voor de score voor de film Up.

News of the world (Verenigde Staten/China 2020)

Western van Paul Greengrass. Met o.a. Tom Hanks, Helena Zengel, Ray McKinnon, Mare Winningham en Elizabeth Marvel.
Texas, 1870. Vijf jaar na de Burgeroorlog trekt ex-kapitein in het leger van de Zuidelijken (Hanks) van dorp tot dorp om voor te lezen uit de kranten. Op weg naar de zoveelste voorlezing stuit hij op het tienjarig meisje Johanna (Zengel, bekend van de Duitse festivalhit Systemsprenger), dat eerst werd ontvoerd en vervolgens opgevoed door de Kiowa. Omdat niemand anders het doet, neemt hij haar maar onder zijn hoede. Western over fatsoen, eer en traumaverwerking heeft twee prima acteurs in de hoofdrollen. Zeker geen sensatiefilm, en dat is verrassend is, want hij werd gemaakt door Bourne-regisseur Greengrass. Muziek van filmcomponist James Newton Howard, die ook al tekende voor Raya and the last dragon, Fantastic Beasts, delen van The Hunger Games, The Maleficent, The Bourne Legacy, The Dark Knight, The Sixth Sense, en tientallen andere bekende en minder bekende films. Uitstekend gemaakte mix van 'klassieke' dramatische filmmuziek met uiterst subtiele maar onmiskenbare sporen van 'western'. En met een vertellende, verhalende kwaliteit die de compositorische kwaliteit van James Newton Howard volop laat uitkomen. Combineer dat met de prachtige en indrukwekkende rol van meester-acteur Tom Hanks, en je hebt een film die een toonbeeld is van schitterend vakmanschap.

Nomadland (2020)

Drama van Chloé Zhao. Het verhaal van een vrouw, gespeeld door Frances McDormand, die tijdens de Grote Depressie rondreist door het westen van de VS. Gebaseerd op het boek van Jessica Bruder. De film van de Chinese regisseur Chloé Zhao won afgelopen jaar de Gouden Leeuw op het filmfestival van Venetië. Het was voor het eerst in tien jaar dat een vrouw de hoofdprijs won, de laatste keer hiervoor was Sofia Coppola voor Somewhere. Voor de muziek maakte Zhao gebruik van bestaand materiaal van de Italiaanse componist Ludovico Einaudi, naast een tot nu toe niet uitgebrachte track van de IJslandse componist Ólafur Arnalds en vijf stukken die live tijdens de opnamen werden gespeeld, charmante ‘liedjes-bij-het-kampvuur’-stijl.

Work from home is een fijne verzameling fragmenten uit de soundtracks van enige tientallen films, met werk van onder meer Alexandre Desplat, James Horner en ook weer Thomas Newman. Allemaal ingetogen, of om het anno 2021 uit te drukken: 'chilled' muziek die het prima doet zonder de bijbehorende beelden!

Filmomschrijvingen met dank aan Cinema.nl

DE MEEST AANGRIJPENDE EN ONVERGETELIJKE SOUNDTRACKS ALLER TIJDEN

Wil jij op de hoogte blijven van de meest recente filmscores en samen met filmmuziekkenners en fans bepalen wat de absolute klassiekers zijn? Word dan nu lid van onze Facebookgroep. Daar kun je je luister- en kijktips delen en ook nog leuke filmmuziek weetjes opdoen. Wij zullen hier ook de nieuwste video's, tips en inspiratie met jullie delen.

Ja, ik meld me aan