Componist tipt componist

Aflevering 4: Wantenaar kiest Wertheim

Mathilde Wantenaar moest in eerste instantie aan iemand anders denken. “De eerste componist die mij te binnen schoot was eigenlijk Henriëtte Bosmans. Maar meteen daarna dacht ik aan een andere Nederlandse componist die leefde in dezelfde tijd als Bosmans, namelijk Rosy Wertheim. Beide componisten werden geboren aan het einde van de negentiende eeuw en stierven kort na de Tweede Wereldoorlog.”

Uitdagende muziek

Als uitvoerend musicus hoorde Wartenaar de muziek het eerst. “Ik kwam voor het eerst in aanraking met Wertheims muziek tijdens mijn zangstudie aan het conservatorium van Den Haag. Toen vroeg een bevriende harpiste mij of ik misschien Wertheims Trois chansons voor stem, fluit en harp of piano wilde uitvoeren voor haar eindexamen. Ik herinner me dat het best wel uitdagende muziek was om uit te voeren."

Impressionistische harmonieën

Toch sprak de muziek Wartenaar gelijk aan. “Geen makkelijke melodieën en harmonieën, maar hele mooie muziek. Ik werd enorm gegrepen door die ambigue, impressionistische harmonieën en de vloeiende, beetje grillige ritmische gebaren. Daarbij de lyriek in de muziek. En ook iets speels en verhalends wat ik heel mooi vindt. Ik voel me als componist geïnspireerd door zowel Bosmans als Wertheim.”

Aflevering 3: Padding kiest Boerman

Martijn Padding vindt het lastig te kiezen. “Er zijn ontzettend veel componisten die ik zou willen aanprijzen,” zegt hij. “Maar vandaag is dat Jan Boerman. Pionier van elektronische muziek met een grote internationale uitstraling en allure.”

Waardering

Padding wijst erop dat belangrijke componisten hem bewonderden. “De grote Karlheinz Stockhausen was zeer onder de indruk van Jan. Dat zegt zeker wat, want die had niet voor veel mensen waardering.”

Gevoel voor architectuur

Er zijn volgens de componist veel hoogtepunten te vinden in zijn oeuvre. “Alchemie, Kompositie 1974, en Tellurisch. Allemaal volstrekt unieke stukken. Het gaat vaak om de combinatie van die fantastische fantasie van Jan, maar ook dat grote gevoel voor architectuur. Strenge muziek, maar ook muziek die een verhaal vertelt. Kortom: volstrekt authentiek, het is elektrische muziek, maar vooral elektrificerende muziek. Dus werkelijk opwindend."

Advies

Padding eindigt met een advies voor de luisteraar. “Zet het niveau van de versterker thuis flink omhoog. Hier komt Kompositie 1972 van Jan Boerman.

Aflevering 2: Roukens kiest Diepenbrock

Roukens maakt gelijk duidelijk wie zijn voorkeur heeft. “Voor mij is Alphons Diepenbrock naast Jan Pieterszoon Sweelinck de grootste componist die in de Nederlandse muziekgeschiedenis verscheen. En toch was hij in zijn eigen tijd een outsider in het componistenwereldje.”

Een leven lang verder ontwikkelen

Volgens Roukens heeft dat een aantal oorzaken. “Allereerst vanwege zijn achtergrond, want Diepenbrock was van huis uit classicus. Een man met interesse voor de oude Grieken, voor poëzie en literatuur. Terwijl hij als componist eigenlijk autodidact was. Mede daardoor is hij zich als componist zijn hele leven lang verder blijven ontwikkelen. Hij bleef zoeken naar een eigen expressie en assimileerde daarbij steeds nieuwe invloeden. Eerst vooral Wagner en Mahler, vervolgens ook Franse invloeden zoals Debussy en Fauré. En ook de invloed van oude muziek: Palestrina en zelfs het gregoriaans. Wat je vooral terughoort in de religieuze werken die Diepenbrock als rechtgeaard katholiek schreef.”

Lyrische kwaliteit

Roukens verklaart wat zijn muziek zo anders maakt. “Bovenal bijzonder aan Diepenbrock is de hoge kwaliteit van zijn muziek. De diepgang van de expressie en vooral ook de lyrische kwaliteit van zijn muziek. De muziek is altijd lyrisch en heel sterk geschreven vanuit de lyrische lijn. Ik zou gaan voor de toneelmuziek bij Elektra, een partituur vol harmonische vondsten.”

Aflevering 1: Fadael kiest Termos

De Israëlisch-Nederlandse Karmit Fadael heeft een voorkeur voor componist en saxofonist Paul Termos. ‘Hij heeft net als mijn oud-docent Guus Janssen gestudeerd bij Ton de Leeuw en is helaas veel te jong aan kanker overleden,” vertelt ze aan Podium.

Inspirerend

Het was haar docent die haar naar de componist Termos deed luisteren. “In mijn studietijd heeft Guus Janssen mij op hem gewezen omdat zijn muziek erg lijkt op iets dat ik destijds deed. En dat vond ik ontzettend inspirerend. Toen heeft hij mij ook nog in contact gebracht met de weduwe. Dat was heel bijzonder.” Fadael vindt het makkelijk zijn muziek te karakteriseren. “De muziek is ontzettend sprankelend. Ook direct. Ik ga er altijd helemaal in op als ik het hoor. Ik vind dat veel meer mensen kennis moeten maken met zijn muziek, want die is heel goed en moet veel meer worden uitgevoerd.”