'Blokkencomponist' Otto Ketting krijgt eigen biografie

Als er iets als 'Nederlandse' muziek bestaat, dan liep Otto Ketting (1935-2012) voorop: de directe klanken, stravinskiaanse vormen, ritmes uit de jazz. Vanuit die jazz- en Stravinsky-invloed is zijn werkwijze gegroeid. Hij omschrijft zichzelf als 'blokkencomponist': het denken in blokken muziek en die ordenen, op de kop zetten, bewerken en tegen elkaar zetten.
Toch keek Ketting bovenal op een emotionele manier naar muziek. "Ik heb een vreselijke hekel aan stukken die niets vertellen dan noten."

Over de biografie

Inspiratie wantrouw ik ten zeerste is de titel van de biografie. De eerste reacties zijn uitstekend. Joep Stapel, recensent bij NRC, geeft vier sterren en looft de uitnodigende beschrijvingen, de kernachtige compleetheid en het levendige schrijven.
De lezers die nog onbekend zijn met het werk van Ketting bedient Elmer Schönberger met een speciale website. Daar zijn de fragmenten te vinden die in het boek besproken worden.

Op 14 februari was Schönberger te gast bij Hans Haffmans in NTR Podium. Beluister hier het gesprek terug over de biografie van Otto Ketting:

De topwerken

Hij maakte furore met het stuk Time Machine uit 1972. Dat werd 180 keer uitgevoerd in binnen- en buitenland. Een hit in de moderne muziek en exemplarisch voor de nieuwe stijl waarmee hij school maakte.

Otto Ketting viel gedurende zijn leven meerdere keren in de prijzen. De Matthijs Vermeulenprijs won hij met de Symfonie voor saxofoons en orkest (1978) en daarmee werd hij zelfs tweede bij het prestigieuze Rostrum of Composers van de Unesco. In dit stuk toont Ketting de sprankelende klank van deze instrumenten, die overigens nog steeds niet hun vaste plek in het orkest hebben veroverd.

Ithaka

Otto Ketting heeft één opera geschreven, Ithaka genaamd. Nu is er een suite uit de opera gemaakt, speciaal samengesteld door Schönberger. Op 5 april klinkt de uitvoering van het Residentie Orkest in het NTR Avondconcert.

Een bijzonder moment, want deze muziek heeft niet meer geklonken sinds de première in 1986. Dirigent Edo de Waart moest afhaken. Na ruzies met de opgelegde regisseur, en veel haastwerk verder, zat de componist er helemaal doorheen.
Maar in de muziek is dat absoluut niet te horen. De originele opera van Otto Ketting zit vol met frisse wendingen, urgentie, grootse lyriek, maar ook duidelijke lijnen in het verhaal. Muziek die dus ook op zichzelf kan staan.

Een kier naar het elders

De relatie tussen zijn leven en de muziek is raadselachtig, dat wordt duidelijk in de biografie. Terwijl de gezondheid van Ketting achteruit ging, componeerde hij misschien wel zijn meest vitale werk. Tijdens het schrijven van de Zesde symfonie kreeg een hij herseninfarct, maar het klinkt volgens Schönberger "alsof we even door een kier naar een elders luisteren."

Na zijn dood in 2012 klonk deze symfonie in de ZaterdagMatinee: