De stressvolle taak van een bladomslaander

Soms gaat het mis. Zoals bij het pianorecital van Maurizio Pollini in Zürich afgelopen week. Tijdens de eerste helft van het concert had Pollini al felle discussies met zijn bladomslaander. Bij de toegift startte de pianist zelfs voordat de bladomslaander ging zitten. Pollini zei vervolgens gefrustreerd: “Ik heb jou niet nodig”. Het ongemak was groot in de zaal.

Het kan ook weleens misgaan...

Vooruit denken

“Ik krijg meestal juist wel leuke reacties van musici”, zegt bladomslaander Renee ter Braake. “Soms krijg ik als bedankje zelfs de bloemen mee.” Ter Braake wordt onder meer in Arnhem, Wageningen, Amsterdam en op Schiermonnikoog gevraagd om de bladmuziek van musici om te slaan. Meestal zijn dat pianisten.

Ter Braake moet in een vroeg stadium weten hoe de musicus speelt. “De kunst van het omslaan is dat je moet zien uit te vinden hoe ver een pianist vooruit denkt. Soms zijn er repetities en dan vraag ik het. Maar het komt ook voor dat we elkaar bij het concert voor het eerst zien. Als een pianist bijvoorbeeld een lange riedel omhoog uit zijn hoofd speelt, weet ik genoeg. Ik kan de bladzijde dan iets eerder omslaan.”

Een enkele keer gaat het minder soepel dan ze zou willen. “Wat lastig kan zijn is als bladmuziek net nieuw is en de bladzijden steeds terugslaan. Ik heb eens een heel concert gestaan om de bladzijden tegen te houden. Op zich ging het wel, maar teleurstellend vond ik dat ik na afloop niet eens een bedankje van de pianist kreeg.” Sommige musici spelen vanaf een iPad, maar dat ziet ze niet als een bedreiging. "De vraag neemt zeker af, maar ik vind dat gezien mijn leeftijd helemaal niet erg."

Moderne muziek is makkelijk

Het maakt verschil met welke muziek ze te maken heeft. “Moderne muziek is makkelijker dan bijvoorbeeld een werk uit de romantiek. Ik lees niet in noten, maar in blokjes. Bij moderne muziek keren vaste patronen in de muziek vaak terug en dat is makkelijker voor mij. Het moeilijkste stuk dat ik ooit moest omslaan is de Concord Sonata van Charles Ives. Dat stuk heeft geen maatstrepen dus dat is eigenlijk onmogelijk.”

Ter Braake heeft veel ervaring. “Ik doe dit werk al sinds mijn zestiende. Het is echt mond-tot-mond-reclame. Als je het op één plek doet kun je in veel meer concertzalen terecht. Ik vind het altijd weer prettig als musici blij zijn om mij te zien. Kennelijk is het dan een geruststelling dat ik degene ben die de bladzijden omsla.”