250e geboortedag van de uitvinder van de metronoom

Als er in een partituur M.M. (dat staat voor Mälzels Metronoom) staat, dan weet je als musicus: je moet je aan het voorgeschreven tempo houden. Hij vond de metronoom uit, zoals wij die vandaag de dag kennen. Hij vroeg er ook patent op aan. In de tentoonstelling is een prominente plek ingericht voor een 200 jaar oud exemplaar van Mälzels Metronoom. Die staat in een vitrine en heeft de piramidevorm, zoals we die nu nog kennen. Natuurlijk zijn er ook auteursrechtelijke geschillen over of Mälzel nu echt dé uitvinder van de metronoom is. Het mechanisme bestond eigenlijk al voor Mälzel. Heeft Mälzel het idee dan gestolen? Volgens experts niet, want hij maakte het apparaat gereed voor productie en introduceerde de term “beats per minute”, waardoor nog menig muziekstudent gekweld wordt. De metronoom is niet meer weg de denken uit het leven van musici. György Ligeti componeerde in 1962 zelfs een stuk voor 100 metronomen: Poème Symphonique.

Johann Nepomuk Mälzel werd in 1772 geboren in Regensburg en vond allerlei “muziekmachines” uit. Hij werkte veel samen met onder meer Ludwig van Beethoven. Voor hem maakte hij ook oortrompetten, waarvan er ook een aantal te zien is bij deze tentoonstelling. En Mälzel vond nog meer uit. Hij ging op tournee met een schaakmachine én pratende poppen.