Zeldzame viola da gamba terug in Nederland
- Klassiek
- Zeldzame viola da gamba terug in Nederland
Een zeldzame viola da gamba is weer terug in Nederland. Dat liet het Nationaal Muziekfonds (NMF) dinsdag weten aan Podium. Het exemplaar bevond zich decennialang in buitenlandse collecties voordat het fonds het in handen kreeg. Het topinstrument werd in 1708 gemaakt in Amsterdam door Pieter Rombouts, een van de meest vooraanstaande bouwers uit de glorietijd van de Nederlandse vioolbouw. Vandaag, 15 juni 2023, klonk hij weer voor het eerst.
Frits Schutte - NMF - over viola da gamba Rombouts
Onthulling
Het eeuwenoude instrument verkeert in uitzonderlijk goede staat en is doelbewust in stilte verworven om te voorkomen dat het zou verdwijnen in een privécollectie of museum. Voor zover bekend heeft Rombouts negen viola da gamba’s vervaardigd. Maar omdat de instrumenten erg kostbaar en kwetsbaar zijn, worden deze niet bespeeld. "Het fonds vond al langer dat de klank toch te horen moet zijn en zeker in Nederland, waar de instrumenten zijn gebouwd", laat collectiebeheerder van het NMF Frits Schutte weten. Het authentieke instrument is van wereldklasse, dus mogen alleen vooraanstaande musici het onder strenge voorwaarden gebruiken.
Schutte voegt daar in Podium aan toe dat het onterecht is dat de Rombouts zo onbekend zijn. "De Nederlandse vioolbouw in de zeventiende en achttiende eeuw stond op het hoogste niveau. En Pieter Rombouts is één van de grote meesters uit die tijd." Schutte benadrukt dat we voorop liepen in die tijd. "Van het atelier zijn echt schitterende instrumenten gekomen. Violen alviolen, cello's, maar dus ook viola da gamba's". Goed nieuws dus dat de viola da gamba weer terug in Nederland is. "We zijn getipt door experts al lang geleden. In 2009 kwam het instrument op de markt en toen is hij voor een recordbedrag aangekocht door een Amerikaanse cellist. En die bracht hem in 2021 weer op de markt. Dat was het moment waarop we dachten: nu gaan we heel serieus kijken of het ons gaat lukken."
Wat is een viola da gamba?
De viola da gamba stamt uit de baroktijd (grofweg 1600 -1750) en is dan ook gebruikelijk in de barokmuziek. ‘Viola da gamba’ betekent vrij vertaald ‘beenviool’ in het Italiaans, maar wijkt in meerdere opzichten af van de viool en de cello. Een viola da gamba heeft doorgaans zes (darm)snaren (soms vijf of zeven), terwijl een cello er vier heeft. In tegenstelling tot de cello en de viool heeft de viola da gamba fretten, waardoor er akkoorden op gespeeld kunnen worden. Net als op de gitaar. Daarnaast worden de snaren van een viola da gamba onderhands gestreken, niet bovenhands zoals bij een cello.
