Hollandse Nieuwe! De hondemepper van Misha Mengelberg

Met deze uitgave wordt ook het jubileum gevierd van Instant Composers Pools, de club van improvisatoren die meer dan 50 jaar geleden door Mengelberg werd opgericht. ICP speelt hier samen met Nieuw Amsterdams Peil, onder aanvoering van Gerard Bouwhuis en Heleen Hulst.

Het is de aanleiding om een klein portret te schetsen van Misha Mengelberg, samen met Guus Janssen, die zijn plaats op de pianokruk heeft ingenomen bij ICP. En die al heel jong met hem, en met zijn mentaliteit, heeft kennisgemaakt. Het maakte een onuitwisbare indruk op de jonge Janssen, precies zoals Mengelberg zelf totaal gegrepen is geweest door een lezing van John Cage in Darmstadt. Daarna was alles anders.

Misha Mengelberg, de man die constant bezig was verwachtingen te doorbreken. Door dingen tegen elkaar aan te zetten in zijn muziek die werkelijk niet bij elkaar hoorden. Dat maakt zijn muziek verrassend, gek, geestig, speels, ontwrichtend en soms opeens erg ontroerend. Alles zit erin zou je kunnen zeggen. Zoals in het stuk Dressoir, geschreven voor het ensemble van Louis Andriessen, De volharding, dat een beetje pesterig (er zat een enorm enfant terrible in Mengelberg) dwars ingaat tegen het politieke engagement van De Volharding, door een oubollig hollands interieur te beschrijven; lees de titels van de stukjes: 'Tinnen rookset, lepelvaasje, trouwfoto, theemuts, naaimand, spaarzegelboekje, dominospel, flanellen tafellaken (opgevouwen), koektrommel'. Burgerlijker kan het niet. Intussen zit er wel een Haanstra in, of een Nino Rota en een Kurt Weill. Want deze muziek bezit ontegenzeggelijk theatrale en filmische kwaliteiten.

Beluister het fragment: