Panorama Zondag
KRO-NCRV

Het culturele landschap van Channa Samkalden

foto: Panorama Zondag
  1. Klassiekchevron right
  2. Het culturele landschap van Channa Samkalden

Channa Samkaldan is mensenrechtenadvocaat. Channa stamt uit een echt juristengeslacht − haar vader Robert was advocaat bij Stibbe, haar grootvader Ivo was onder andere minister van Justitie en werd later burgemeester van Amsterdam, en haar overgrootvader Meijers ontwierp het Nieuw Burgerlijk Wetboek. Zelf studeerde ze rechten aan de universiteit van Amsterdam, is ze gepromoveerd aan het Europees Universitair Instituut in Florence en werkt ze nu als partner bij Prakken d’Oliveira Human Rights Lawyers in Amsterdam. Maar welke kunstwerken hebben Channa gevormd tot wie ze nu is? Je ziet en leest het hier is haar culturele landschap.

Kunstwerk 1: 'Twee stemmen' door Jeroen Willems

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

Dit is een kwestie van een oer-acteur en oer-toneel. Channa heeft dit stuk twee keer gezien, waarvan één keer in Italië. Willems reisde er toen heel Europa mee door en hij was de neef van een van haar beste vriendinnen, dus ze kende hem ook een klein beetje. Channa vindt het moeilijk om te zeggen wat er nou precies zoveel indruk maakte, maar als Jeroen Willems ergens binnenkwam, was dat nooit onopgemerkt. Hij had een enorm charisma en wat hij technisch deed was ook heel imponerend. Channa vindt eigenlijk dat hij hét schoolvoorbeeld is van hoe toneel moet zijn. Zoals hij in zijn eentje de personages neerzet, kijk je ademloos. Terwijl het verhaal niet eens per sé heel interessant is.

Kunstwerk 2: Sonata no. 17 ('the Tempest') van Beethoven

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

Door Beethoven is Channa ‘wakker gekust’ zoals ze zelf zegt. Sinds haar kindertijd speelt ze piano en toen ze zich eenmaal aan deze sonates mocht wagen, gaf dat extra glas aan de pianolessen en het oefenen. Maar als ze het nu hoort, klinkt ‘De Storm’ heel anders dan in haar herinnering. In Channa’s jeugd hoorde de muzikale opvoeding er gewoon bij. Haar broertje en zus speelden ook een instrument. Ze begonnen met piano, maar daarna mochten ze zelf kiezen. Haar zus koos bijvoorbeeld de cello en ze speelden ook weleens samen. Later ging haar zus naar het conservatorium en is ook gaan zingen. Channa heeft haar weleens begeleid. Haar broertje is jonger, dus met hem heeft ze niet zoveel samen gespeeld. De belangstelling voor 'het artistieke' heeft Channa altijd wel gehad. Maar dan niet zozeer in klassieke richting, want ze wist wel dat ze voor pianospelen niet de drive en de discipline had. Maar het theater lonkte wel. Uiteindelijk was ze toch te nieuwsgierig naar hoe het zou zijn om te studeren en koos ze voor rechten.

Kunstwerk 3: 'Ik weet dat het er is' van Menno Wigman

foto: Hollandse Hoogte

Ik weet dat het er is
Het moet er zijn, dat woord,
dat ene woord dat mij verklaart waarom mijn stem
het nu begeeft. Om jou,
om jou te zien moest ik wel duizend meisjes zien,
duizend maal duizend blikken.
Bloos ik? Ik bloos. Ach, waarom ben je toch zo mooi?
Zelfs als ik straks, wie weet,
weer uit mijn woorden kom, denk niet dat ik niet weet
waarheen ik wil. We zullen
wijn drinken, wilde wijn, er zal geschater zijn
en het gefluister voor
je mij je straat je huis je lichaam binnenleidt –
een dichter, denk ik, kwam nu met een metafoor.
Maar ik heb haast. Dus je heet C. Dag C.
Proost me toe en neem me mee.

Menno Wigman (1966-2018). Gepubliceerd in: 'Dit is mijn dag' (Prometheus, 2004)


Met dit gedicht werd Channa verleid door haar man Tommy. Hij stuurde haar het gedicht anoniem toe. Dat heeft nog wel wat uitzoekwerk gekost om uit te vinden of hij het zelf geschreven had of niet. Er zat een jaar tussen hun eerste ontmoeting (in Italië) en hun eerste date. Daarna kreeg ze dit gedicht. De overtuiging die eruit spreekt past wel bij het onstuimige karakter van Tommy. De laatste zin staat in hun trouwringen. De een heeft ‘Proost me toe’ en de ander ‘en neem me mee’. Taal staat erg centraal in hun leven. In het recht heeft het weliswaar een andere toepassing, maar het luistert in beider gevallen nauw hoe jij je woorden kiest. Als ze stukken van Tommy leest, brengt ze nooit heel grote correcties aan, maar gaat het meestal om de dosering van woorden. Channa vindt het wel ingewikkeld als mensen zich niet secuur uitdrukken. Je kunt als je grove taal gebruikt, niet van iemand verwachten die ie heel beminnelijk aan je verzoek voldoet.

Kunstwerk 4: ‘De klassieke Italiaanse keuken’ van Marcella Hazan

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

Voor haar promotieonderzoek over godsdienstvrijheid ging Channa naar het Europees Universitair Instituut. Ze kwam terecht in een oud klooster in Fiesole. Ze ging daar eigenlijk naartoe voor een mastersopleiding, maar eenmaal daar wilde ze niet meer weg. Ze had daarvoor al wel gereisd door het Midden-Oosten en Afrika, maar dit was voor het eerst dat ze zich echt settelde in het buitenland. In het klooster en op het instituut zat ze natuurlijk wel in een ontzettende internationale bubbel, dus al snel is ze meer tussen de locals gaan wonen. Vanaf dat ze in Italië was, was ze bevangen door de schoonheid van de omgeving. Er zit een soort zintuiglijkheid in de schoonheid van het landschap. Ze vat die tijd samen als dat ‘ze gewandeld en gegeten heeft’. Er is daar een eetcultuur die wij niet kennen met een enorm oog voor de kwaliteit van de producten waarmee ze koken. En je eet het beste in de simpelste tenten. Zelf koken doet Channa niet onverdienstelijk, maar Tommy kookt ook vaak. Marcella Harzan is voor haar een bron van inspiratie: de simpelste dingen zijn het lekkerste. Maar eigenlijk heeft ze daar een kookboek niet meer voor nodig, want die gerechten kan ze nu wel uit haar hoofd.

Panorama Zondag: het culturele landschap van Channa Samkalden

Gerelateerde podcast

Panorama Zondag

Panorama Zondag

Ster advertentie
Ster advertentie