'John Eliot Gardiner is een volstrekt ondraaglijke man'

Niet klaar voor pensioen

De Britse dirigent John Eliot Gardiner heeft een nieuw ensemble opgericht. Hij werd in augustus 2023 beschuldigd een zanger te hebben geslagen, daarna verscheen hij een jaar lang niet op het podium. Afgelopen zomer maakte hij bekend op te stappen bij de door hem opgerichte gezelschappen: het Monteverdi Choir, de English Baroque Soloists en het Orchestre Révolutionnaire et Romantique. De 81-jarige dirigent gaf toen al aan geen plannen te hebben om met pensioen te gaan.

'I don’t need you'

Stokkers leidde zo’n twee jaar geleden een gesprek tussen John Eliot Gardiner en een Nederlandse dirigent. "Althans, dat was de bedoeling", zegt Stokkers. "Voor we konden beginnen, werd ik voorgesteld aan hem en toen ik nog niet eens 'hoi' had gezegd, zei hij: 'You are very pretty, but I don’t need you'. En daarna zei hij nog: 'I don't need a nanny.'"

'Ik had weg moeten gaan'

"Ik had natuurlijk weg moeten gaan, maar dat heb ik niet gedaan", vertelt Stokkers. Tijdens het gesprek dat ze moest leiden, heeft Stokkers geen woord kunnen uitbrengen. "Vooral omdat hij me met een woeste blik steeds het zwijgen toe deed. En dat vond ik eigenlijk het allerergste dat ik daar 1,5 uur voor niets heb gezeten."

"Het is verder niet traumatisch geweest hoor, maar het heeft wel weer reacties ontlokt", vertelt Stokkers. Toen ik daar weg was, dacht ik: ik kan nu in mijn eentje op de bank zitten huilen of ik kan het op social media zetten." Dat laatste heeft ze toen gedaan. "Gewoon even m'n gram kwijt. Want er kwamen toen heel veel reacties."

'Dat is al bekend'

Het tragische vond Stokkers dat in veel reacties te lezen was dat dit al bekend is. Ook de heren van Klassiek Inside erkennen dit. "Maar we doen er zo vanzelfsprekend over", zegt Stokkers.

"Dat gebeurt de hele tijd. Dat er wordt gezegd: ja dat wisten we eigenlijk al", zegt presentator Niels Heithuis. En dat ze volgens Stokkers zeggen: "Achja, leer ermee leven. Je doet het er maar eventjes mee." Wat Stokkers het meest frustrerend vindt, is dat mensen wel trouw blijven aan zo iemand. "Want hij is zo'n waanzinnig goed musicus", wordt er dan gezegd.

Stockholmsyndroom of hypotheek betalen?

Honderd orkestleden van zijn oude orkest hebben dan ook gezegd dat ze willen dat hij terugkomt. "Een soort stockholmsyndroom?" vraagt Jacobus den Herder zich af. "Ik weet het niet", zegt Stokkers. "Waarschijnlijk hebben zij zich kunnen wentelen in een bepaalde houding waarin hij hen heeft geaccepteerd", denkt Stokkers. Wanneer veel mensen klein worden gemaakt door iemand, voel je je volgens Stokkers ineens een stuk groter en sterker als jij die persoon bent bij wie dat niet gebeurt. "Dan durf je te blijven. Aan de andere kant...misschien heb je ook gewoon een hypotheek te betalen..."